Asabiyet_{ve Erken Dönem İslam Siyasi Tarihindeki Etkileri}

Asabiyet, hakikatte nesepleri bir olsun veya olmasın, nesep cetvellerindeki kabile ilişkilendirmeleri ister doğru ister yanlış veya eksik olsun, bir kabile üyelerinin kendilerinin bir asılda birleştiklerine inanmaları sonucunda, onların her durum ve şartta birbirlerine destek olmalarını sağlayan manevi güç ve dayanışma duygusudur.

Asabiyet, çok eski dönemlerde ortaya çıkmış ve ardından fonksiyonel özelliklerini kaybetmiş değildir; günümüz bazı toplamlarında etkinliğini hâlâ devam ettirmekte, bilhassa çöl ikliminin hakim olduğu Orta Asya, Arap Yarımadası, Kuzey Afrika gibi coğrafi bölgelerde ve kabile hayatına benzer sosyal yapılanmaların sürdüğü topluluklarda etkinliğini sürdürmektedir. Ülkemizin özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde toplum hayatında varlığını devam ettiren aşiret sistemi de kabile hayatıyla birçok paralellikler arz ettiği için, asabiyetle ilgili yapılacak çalışmalar, ülkemiz toplumunun tanınmasında ve birtakım sosyal problemlerin anlaşılmasında önemli katkılar sağlayacaktır.

Asabiyet kavramı tarihi olarak da nitelendirilebilecek olan bu araştırmada cahiliye döneminden başlayıp Emevîlerin sonuna kadar geçen sürecin asabiyet merkezli okunma denemesi yapılmaktadır. Ortaya konulan asabiyet odaklı bu siyasi tarih projeksiyonu şüphesiz İslâm tarihi hadiselerinin aydınlatılmasında tek başına yeterli olmaz. Başka bir ifadeyle, bütün bir İslâm tarihi sürecini asabiyet bakış açısıyla izah etmek mümkün değildir. Ancak asabiyet realitesi ihmal edilerek İslâm tarihi olaylarının anlaşılır kılınamayacağı da başka bir gerçektir. Dolayısıyla bu araştırma, ilk dönem hadiselerinde asabiyet boyutunun tespit ve tahlil edildiği bir çalışma, asabiyetin anlaşılması çabalarına siyasî tarih açısından mütevazı bir katkı olarak kabul edilebilir (arka kapak'tan)