Cami Al-Tavarih 2.Cilt_5.Cüz

Cami al-tavâri'in ikinci cildinde, Gazneliler tarihinden sonra, metni bu cüz içinde okuyuculara sunulan Selçuklular tarihine dâir bir bölüm gelmektedir. Bu bölüm tertip ve kaleme alınış bakımlarından Gazneliler bölümüne benzer: Büyük bir tarihin bir bölümü veya cüz'ü değilmiş gibi, tarihin ehemmiyetini gösteren bir önsöz ile başlamaktadır. Yalınız burada bu husus Gazneliler bölümündekinden başka deliller ile isbata çalışılmaktadır. Buna göre, Tanrı'nın seçtiği varlıklar, dereceleri sırası ile, melekler, peygamberler ve hükümdarlardır. Bu üç zümreden her birinin kendine mahsus vazifeleri vardır. Peygamberlerinki yaratan ile yaratılan arasında aracılık etmek, doğru yolu gös¬termek, helâl ile haramı birbirinden ayırmaktır; hükümdarlar ise, halkın çobanı, türlü felâket ve korkulu şeylere karşı onların koruyucusudurlar. Bundan başka bu üç zümrede bulunması gereken ayrı ayrı özellikler vardır. Peygamberlerin özelliklerinin bilgi ve ibâdet olmasına karşılık, hükümdarlannki akıl ve siyasettir. Hükümdarlar arasında da ilimden nasibi olanlar bilgisiz olanlardan üstündürler ve böyleleri peygamberler derecesine yaklaşmış bulunurlar. Görülüyor ki, bu önsözde, hükümdarlar çok sâde ve basit bir muhakeme ile, hemen peygamberler derecesine yükseltiliyor.Bundan sonra hükümdarların ne gibi bilgilere muhtaç oldukları tâyin edilir 3: Tanrı birliği, şeriat hükümleri, dinin esasları ve bir de başka hükümdarların beğenilen hareketleri ile geçmiş olan padişahların bu hareketlerini anlatan tarih