Cem ve Bektaşilikteki Yorumu

Mahmut Riyat Bakır, bu çalışmasında cem törenlerinin tarihi ve dini referanslarını aramaktadır. Bakır, te-zini ortaya koyarken cem törenlerinin tamamen tasavvuftan kaynaklandığını ileri sürmekte ve bizce oldukça kuvvetli deliller ortaya koymaktadır.

Bakır, söz konusu ayinlerin tasavvuftaki 'cem' düşüncesinden doğduğu tezini ortaya oyerken, konuyla ilgili bir çok delili de peş peşe sıralıyor.

Cem törenlerinde sazendar'ın sazı eşliğinde söylenen nefesler ve okunan düvazların, sonra yine saz eşliğinde yapılan semahın, tasavvuf ısıtılahında önemli bir yere sahip olan semai andırması, cemde yapılan 12 hizmetten birisi olan 'ferraş hizmeti'nin tasavvuftaki 'carub-i la' kavramıyla anlatılan durumun, bu törenlere özgü yorumlanmış biçimi olması gibi konular, ilk anda dikkatleri çekiyor.

Bakır, bu kitabında, sadece cem konusuyla sınırlı kalmayıp Alevilik ve Bektaşilikle ilgili otantik bilgiler de sunuyor okurlarına.

Bu yönüyle, kitabın, genelde Alevilik ve Bektaşilik konusunda, özelde ise, cem törenlerinin tarihi ve dini referansları hususunda muhtemelen Alevi ve Bektaşi vatandaşlarımız tarafından da hissedilen büyük bir boşluğu dolduracağı kanaatindeyim. Bu çabasından dolayı araştırmacımızı tebrik ediyorum.

Prof. Dr. Ethem Cebecioğlu