Eser Sözleşmesi

Günlük yaşantımızda, satış sözleşmesinden sonra en çok yaptığımız sözleşmelerden biri de, hiç şüphesiz, eser sözleşmesidir.

Bir bedel karşılığında; eskiyen ayakkabıyı tâmir ettirmekten, berberde saç-sakal kestirmekten, saç ektirmekten, su veya elektrik tesisatındaki ârızanın onarımını yaptırmaktan, terziye giysi diktirmekten, kirlenen giysiyi kuru temizlemeye vermekten, ev veya işyeri temizliği yaptırmaktan, aracımızı yıkatmaktan veya bakım-onarım için servise bırakmaktan, diş ve organ protezi ile estetik ameliyat yaptırmaktan, bina, yol, liman, havaalanı ve baraj inşaatına kadar, küçükten büyüğe, akla gelebilecek olumlu-olumsuz tüm yapım faaliyetleri, eser (istısnâ) sözleşmelerinin konularını oluşturur.

Eser sözleşmeleri ile ilgili olarak yerel mahkemelerce verilen kararların tümünün temyizen incelenmesi, önceleri Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nce yapılmaktaydı. Ancak; iş yükünün ağırlaşması üzerine Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 12. 05. 2011 gün ve 1 sayılı kararı uyarınca diş protezi, estetik amaçlı ameliyat, araç onarımı, fotoğraf ve video çekimine ilişkin kararların temyizen inceleme görevi Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'ne ve 09. 02. 2012 gün ve 1 sayılı kararı uyarınca da arsa payı (kat) karşılığı inşaata ilişkin kararların temyizen inceleme görevi Yargıtay 23. Hukuk Dairesi'ne verilmiş bulunmaktadır. Bu sayılanların dışında kalan esere ilişkin kararların temyizen inceleme görevi de, 15. Hukuk Dairesi üzerinde bırakılmıştır.

Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun sonradan görevlendirdiği 3. ve 23. Hukuk Dairelerince oluşturulan yeni içtihatlar ile 15. Hukuk Dairesi'nce aynı konularda oluşturulmuş eski içtihatlara ve ayrıca ana Daire (15. Hukuk Dairesi) üzerinde bırakılan konulara ilişkin olarak bu Dairece oluşturulan eski ve yeni içtihatlara, mümkün olduğu ölçüde, kitapta yer verilmiştir. Tümü, tarihleri ne olursa olsun, ilkeleri içeren ve güncelliklerini koruyan emsal nitelikteki içtihatlardır.
Kitabın nüvesini, ders notları oluşturmaktadır. Kitap, bu niteliği itibarıyla bir içtihat kitabı olmaktan ziyade; okurları, eser sözleşmesi ile tanıştırmayı amaçlamaktadır.

Kitap, bu ikinci basımında, 6098 sayılı (yeni) Türk Borçlar Kanunu'na göre yeniden düzenlenmiş; yeni madde numaraları ile bunların karşılığı olan eski madde numaraları birlikte gösterilmiş ve ayrıca karşılaştırmaları da yapılmıştır. Kaldı ki, eski ve yeni yasaların eser sözleşmesi ile ilgili maddeleri arasında, dilinin arılaştırılması dışında, kayda değer bir hüküm değişikliği de bulunmamaktadır.

Konular, kitapta dokuz bölüm hâlinde ele alınmış ve deyim yerindeyse; sözleşmenin, doğumundan ölümüne kadar olan tüm yaşamı, sıra takip edilerek, siz değerli okurlara sunulmaya çalışılmış ve daha iyi anlaşılabilmesi için de, zorunlu olarak, bazı tekrarlar yapılmıştır.

Birinci bölümde; ilgili bazı kavramlar ile bu sözleşmenin mevzuat içerisindeki yerine ve niteliğine değinilerek, hâfızalar tazelenmiş ve eser sözleşmesine girişin anahtarı verilmeye çalışılmıştır.
İkinci bölüm, eser sözleşmesinin doğumuna tanıklık eden bölümdür.

Üçüncü bölümde, tarafların borçları sayılmış ve ifa açıklanmıştır. Başka bir anlatımla; bu bölüm, direnime düşmeksizin, karşılıklı yükümlülüklerin yerine getirilmesini, süresinde ifanın (aynen ifa) gerçekleştirilmesini ve sonunda da, sözleşmenin doğal yoldan sona ermesini açıklayan bölümdür.
Dördüncü bölüm ise, direnim ve sonuçları ile eserin, yüklenicinin nâm ve hesabına işsahibi tarafından tamamlattırılmasını (nâma ifa) içeren bölümdür.

Beşinci bölüm, üçüncü kişilerin haklarının açıklandığı bölümdür. Daha ziyade, kat karşılığı olarak yapılmakta olan inşaattan bağımsız bölüm satın alanların hakları incelenmiştir.
Altıncı bölümde, eserin meydana getirilişi sırasında vuku bulan kazalar ve bu kazalar karşısında tarafların sorumlulukları ele alınmıştır.

Yedinci bölüm, eser sözleşmelerinin sona erme nedenlerinin; tekraren ve bu kez toplu olarak ele alındığı bölümdür.

Sekizinci bölümde, eser sözleşmeleri yönünden, görev ve yetki kurallarına değinilmiştir.
Dokuzuncu bölümde de, sözleşme örnekleri ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi yer almıştır.