Fakihler Arası Görüş Ayrılıklarının Sebepleri

"...Bu ümmetin selefinden pekçok kimse ve müteahhirinden de az sayıda kimseler, şeriatın kaynaklarını verimli şekilde kullanmak uğrunda bütün güçlerini ortaya koymuş, usulleriyle fruuyla hükümlerini bu şeriatten istinbat etmek için bütün güçleri ile içtihad etmişlerdir. Araştırma yöntemlerinin her birisinin ahkam anlayışını inşa etmek amacıyla ortaya koymuş olduğu usulünün farklı oluşu dolayısı ile görüşleri farklılık arzetsede yaptıkları buydu. Böylelikle onlar bize tevhide, fıkıha, ahlaka dair büyük bir ilmi servet bırakmışlardır. Başka herhangi bir ümmetin, herhangi bir döneminde bunun hayal edilmesi dahi mümkün değildir. Önümüze araştırma kapılarını açtılar, içtihad yoluu belirlediler. Allah'ın kendilerine vermiş olduğu geniş düşünme, ileri görüşlülük, sağlıklı fıtrat, güzel maksat ve güçlü beyan ve açıklama kabiliyetleri ile de içtihad yollarını bizim için kolaylaştırdılar.

Selef-i Salih'imizin şeriatten istinbat ettikleri hükümlerle ilgili olarak görüş ayrılığına düşmeleri, heva ya da hevesin bir sonucu olmadığı gibi sapmanın ve eğri yollara koyulmanın da sonucu değildi. Ehil olmayan kimselerin bu işe kalkışmalarından ötürü de ortaya çıkmamıştı. bu görüş ayrılıkları esasen öyle sebeplere bağlı idi ki, bu durumda hasta eden mazur görülür ve tek bir ecir alır; isabet eden övülür ve iki ecir alır. bu da Allah'ın bir lütuf ve rahmetidir. allah herşeyi bilendir, hikmeti sonsuz olandır..."

Abdürrezzak 'Afifi