Adana Kadı Sicilleri 49 Numaralı Adana Şer‘iyye Sicili

Kadı sicilleri, Osmanlı Devleti'nin ve toplumunun birçok yönüne ışık tutan
en önemli belgelerden kabul edilmektedir. Zira kadı sicilleri muhteva itibarıyla
son derece zengin bir içeriğe sahiptir. Kadı sicilleri sadece mahkemede kadılar
tarafından görülen dava kayıtlarını içeren defterler değildir. Bu defterlerde hukukdavalarına ilaveten vali, kadı, müftü, müderris, mütesellim, imam, subaşı,kethüda vb. birçok görevlinin atama ve azilleri gibi idari işlemlere ait kayıtlarbulunmaktaydı. Şehirde bulunan vakıflar ve bu vakıflara ait bina, köprü, cami,suyolu inşaatı ile kaldırımların tamiri ve eğitim müesseselerinin ihtiyacının karşılanmasıgibi tüm işlemlerin takibi de kadı marifetiyle yapılarak deftere kaydedilmesiistenirdi.
Kadı sicillerinin yayımlanmasın Osmanlı Devleti'nin hukukî, iktisadî, siyasî
ve sosyal tarihinin tüm yönleriyle aydınlatılması açısından son derece önemli
olduğu kabul edilmekle birlikte karşılaşılan bilimsel ve ekonomik zorluklar bu
defterlerin yayınlanmasını engellemekte ya da geciktirmektedir. Ancak son dönemlerdebu konuda önemli bir gayretin olduğu görülmektedir. Örneğin İSAM,2010 Avrupa Kültür Ajansı'nın desteğiyle kadı sicillerinden bazılarını 40 cilt halindeneşretmiştir. Bu çalışmaya İBB Kültür A.Ş. ve Medipol Üniversitesi HukukFakültesi ortaklığıyla 60 cilt daha eklenmiştir. Ayrıca üniversitelerin Tarih,İlahiyat ve Hukuk bölümlerinde de akademik çalışmalara konu olarak birçokdefter neşredilmiştir. Ancak bu çalışmalar kadı defterlerinin sayısı dikkate alındığındacüzi bir kısmını teşkil etmektedir. Adana merkez kazasına ait 150 defterbulunmakta olup aynı durum bu defterler için de geçerlidir. Bu çalışmada Adanamerkez kazasına ait olan 49 numaralı şer‘iyye sicili defteri neşre hazırlanmıştır.Böylelikle Adana'nın aile, toplum, ekonomi, hukuk vb. birçok alanının tarihinekatkı sağlanması amaçlanmaktadır. Ayrıca dizini bulunmadığı için aranan bilgilerekolayca ulaşılamayan ve okunmasında güçlük bulunan bu sicil defteri,araştırmacılar tarafından daha rahat anlaşılacağı için zaman kaybının önüne geçilmesive akademik çalışmalarda daha kolay kullanılabilmesi hedeflenmektedir.Bu çalışma hazırlanırken katkılarını esirgemeyen hocalarıma ve arkadaşlarımateşekkürü bir borç bilirim. Ayrıca çalışmanın basılmasını üstlenen AkademisyenKitabevi'nin yöneticilerine şükranlarımı sunarım. Bu çalışmayı SBA-2019-12247 koduyla destekleyen Çukurova Üniversitesi BAP birimine de teşekkürederim.