Bitmeyen Muhacirlik

30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi kapsamında Kesriye (Kostur/Kastoria)'nin dağlık Jerveni köyünden, mübadele öncesi Rum Ortodoksların yaşadığı Kapadokya-Sinasos'a (Mustafapaşa) iskan edilen insanların bu süreçte yaşadıkları güçlükler, çektikleri acılar, taşıdıkları kültür, kendisi de üçüncü kuşak bir mübadil olan Süreyya Aytaş'ın kaleminden bu kitapta okuyucu ile buluşuyor.

Mübadillerin çilesi, haftalarca trenle, Gülcemal vapuruyla, at arabalarıyla, hatta yürüyerek bin bir güçlükle Sinasos'a ulaşmakla sona ermemiş. Malı mülkü, varı yoğu Jerveni'de bırakıp gelmiş, bir yokluğa düşmüşler. Onlar terk etttikleri Makedonya coğrafyasının yerel bir dilini konuşurken yerli halk Türkçe konuşurmuş. Onların gelenek-görenekleri, yemekleri, türküleri değişikmiş.

Umarsız, kendi güçleriyle ayakta kalma, yaşama derdine düşmüşler; içe kapanmışlar, bildiklerince yaşamayı sürdürmüşler. Bu yapılanma sonucunda, Jerveni Mübadillerinin özgün kültürü, oldukça iyi korunarak günümüze ulaşabilmiş. Süreyya Aytaş'ın kendisinin yaşadıkları ve birinci kuşak mübadillerin ağzından bize aktardığı işte bu özgün kültürün temel öğeleridir.

Lozan Mübadilleri Vakfı olarak, bu kitabın okuyucuya, öncelikle "Mübadele"ye ilişkin kapı aralamasını, farklı bir kültürle tanışma sağlamasını ve kültürler-halklar arası iletişim ve hoşgörü iklimine katkı vermesini diliyoruz.