20. yüzyılın başlarında Ceditçilik hareketiyle beraber teşekkül etmeye başlayan çağdaş Uygur şiiri Abdulhaluk Uygur, Kutluk Şevki, Nimşehit, Memtili Tevfik, Lutpullah Mutelip, Abdurehim Ötkür ve Turgun Almas gibi önemli temsilcileri, milli uyanış ve hürriyet merkezli tema ve konularıyla 1949 yılına kadar kendi mecrasında seyrederken, Çin komünistlerinin söz konusu tarihte Doğu Türkistan'ı işgali ve hemen arkasındaki politik süreçte propaganda aracına dönüştürülerek doğal gelişim ortamından saptırılmış, edebi ve estetik kriterlerin değil ideo-politik ölçütlerin geçerli olduğu, Çin Komünist Partisi ve onun başkanı Mao Zedung'u övme, yüceltme ve savunmayı esas alan belirli ve sınırlı konuların işlenebildiği 1960-1970'lı yıllardaki çöküş devresinden sonra, 1980'li yıllarda tekrar normal seyrine kavuşmuş, Tayipcan Aliyev, Abdukerim Hoca, Kurban Barat, Arslan, Boğda Abdullah, İmin Ehmidi, Tahir Talip, Osmancan Savut ve Yasin Zilal gibi temsilcileriyle eser vermeye devam etmiştir.
1966 – 1976 yılları arasındaki Kültür Devrimi sırasında büyük acılar çeken, ölümün kıyısından dönen şairler 1979 yılından itibaren yürürlüğe giren dışa açılma politikasına rağmen, yönetime duyduğu güvensizlikten dolayı, duygu ve düşüncelerini açıkça ifade etmekten çekinmiş, imge ve sembollerle kapalı bir biçimde yansıtmaya çalışmışlardır. Bu durum şiirde daha farklı bir dil, biçim ve üslubu gerektirmiştir. 1980 yıllardan itibaren dünya edebiyatını takip etme fırsat ve imkanı bulan şairler kendi ihtiyaçlarına en uygun şiirin modernist şiir olduğunu keşfetmişler ve bu şiiri hemen benimsemişlerdir.
- Açıklama
20. yüzyılın başlarında Ceditçilik hareketiyle beraber teşekkül etmeye başlayan çağdaş Uygur şiiri Abdulhaluk Uygur, Kutluk Şevki, Nimşehit, Memtili Tevfik, Lutpullah Mutelip, Abdurehim Ötkür ve Turgun Almas gibi önemli temsilcileri, milli uyanış ve hürriyet merkezli tema ve konularıyla 1949 yılına kadar kendi mecrasında seyrederken, Çin komünistlerinin söz konusu tarihte Doğu Türkistan'ı işgali ve hemen arkasındaki politik süreçte propaganda aracına dönüştürülerek doğal gelişim ortamından saptırılmış, edebi ve estetik kriterlerin değil ideo-politik ölçütlerin geçerli olduğu, Çin Komünist Partisi ve onun başkanı Mao Zedung'u övme, yüceltme ve savunmayı esas alan belirli ve sınırlı konuların işlenebildiği 1960-1970'lı yıllardaki çöküş devresinden sonra, 1980'li yıllarda tekrar normal seyrine kavuşmuş, Tayipcan Aliyev, Abdukerim Hoca, Kurban Barat, Arslan, Boğda Abdullah, İmin Ehmidi, Tahir Talip, Osmancan Savut ve Yasin Zilal gibi temsilcileriyle eser vermeye devam etmiştir.
1966 – 1976 yılları arasındaki Kültür Devrimi sırasında büyük acılar çeken, ölümün kıyısından dönen şairler 1979 yılından itibaren yürürlüğe giren dışa açılma politikasına rağmen, yönetime duyduğu güvensizlikten dolayı, duygu ve düşüncelerini açıkça ifade etmekten çekinmiş, imge ve sembollerle kapalı bir biçimde yansıtmaya çalışmışlardır. Bu durum şiirde daha farklı bir dil, biçim ve üslubu gerektirmiştir. 1980 yıllardan itibaren dünya edebiyatını takip etme fırsat ve imkanı bulan şairler kendi ihtiyaçlarına en uygun şiirin modernist şiir olduğunu keşfetmişler ve bu şiiri hemen benimsemişlerdir.
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitaba henüz kimse yorum yapmamıştır.