Ceza Muhakemesi Hukukunda Akıl Hastalığı

“Ceza Muhakemesi Hukukunda Akıl Hastalığı” isimli bu çalışma, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ile Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ortak Doktora Programı kapsamında hazırlanıp 23.12.2019 tarihinde Prof. Dr. Doğan Soyaslan, Doç. Dr. Fatih Birtek, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Hulusi Akkaş, Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Saydam ve Dr. Öğr. Üyesi Selman Özdan'dan oluşan jüri önünde savunularak oy birliği ile başarılı bulunan “Akıl Hastalığı ve Türk Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından Sonuçları” isimli doktora tezinin değerli jüri üyelerinin görüşleri doğrultusunda gözden geçirilmiş hâlini oluşturmaktadır.

Akıl hastalığı, öğretide çoğunlukla ceza sorumluluğu üzerinde doğurduğu sonuçlarla bağlantılı bir şekilde incelenmekte, akıl hastalığının ceza muhakemesi hukuku bakımından doğurduğu sonuçlar ise yeteri kadar tartışma konusu yapılmamaktadır. Hâlbuki maddi ceza hukukunda faile taalluk eden sonuçlar doğuran ve esasında sınırlı bir uygulama alanı bulan akıl hastalığı, muhakeme hukuku bakımından soruşturma sonucu verilebilecek karar türlerinden koruma tedbirlerinin uygulanabilirliğine, şüpheli ve sanığa müdafi görevlendirilmesinden tebligata ilişkin hükümlere ve sanık hakkında verilecek nihai hükümden infazın ertelenmesine kadar çok geniş bir alanda sonuç doğurmakta; deyim yerindeyse soruşturmanın başından infazın tamamlanmasına kadar yapılan birçok işlem açısından akıl hastalığının mevcudiyetine çeşitli sonuçlar bağlanmaktadır. Çalışmamızda akıl hastalığının ceza muhakemesi hukuku ile bağlantılı bir şekilde incelenmesinin en önemli sebeplerinden birisi de muhakeme hukukunda hem kapsamındaki kişiler hem de üzerinde sonuç doğurduğu işlemler itibarıyla daha yaygın uygulama alanı bulan akıl hastalığına bu anlamda dikkat çekmek ve bundan sonraki süreçte hak ettiği ilgiyi görmesine mütevazı bir katkıda bulunmaktır.

Çalışma, yaklaşık olarak üç yıl süren yoğun bir gayretin sonucunda ortaya çıkmıştır. Akıl hastalığının yukarıda belirtildiği üzere daha çok maddi ceza hukukuyla bağlantılı bir şekilde incelenmesi, çalışmaya yönelik Türkçe kaynak temin edilmesinde çeşitli güçlüklerle karşılaşılmasına neden olmuş ve bu konudaki eksiklik Almanca kaynaklarla giderilmeye çalışılmıştır.