COVID-19 Pandemisiyle Mücadelede Uluslararası Mali Kuruluşların Rolleri

Önsöz

İkinci Dünya Savaşı'ndan 75 yıl sonra, dünya başka bir büyük savaş ile karşı karşıya kalmıştır. Klasik meydan muharebelerinden farklı olarak bu sefer, tüm insanlık ortak görüş birliği çerçevesince koronavirüs hastalığı ya da yaygın kullanılan ismiyle COVID-19 virüsüyle mücadelede aynı safta yer almıştır. Kısa sürede pandemiye dönüşen bu sağlık problemi, dünyanın dört bir yanında milyonlarca insanı etkilemiş ve sağlık açısından ciddi tahribatlara neden olmuştur. COVID-19 pandemisi küresel ekonomiyi de derinden etkilemekle beraber, geleceğe yönelik geniş çaplı korkulara yol açmıştır.

COVID-19 pandemisinin ne zaman ve nasıl sonlanacağı hakkında net bilgi mevcut değildir. Birçok ülkede aşı çalışmaları devam etmekte olup, bu çalışmalar henüz test aşamasındadır. Bununla birlikte, her geçen gün vaka ve ölüm sayıları hızla artmaktadır. Hastalığın yayılmaya başladığı 2020 yılının ilk aylarında ileride ikinci dalga yaşanır mı sorusu akıllarda iken, 2020 yılının ikinci yarısında küresel ikinci dalga başlamıştır. İkinci dalga kapsamında ise vaka sayılarında ilk dalgaya nazaran daha sert artışlar yaşanmıştır. Tüm bu gelişmeler neticesinde hastalığın yayılımını kontrol altına almak amacıyla devletler karantina ve diğer önlemleri yeniden uygulamaya başlamışlardır. Bu süreçte sadece ulus devletler açısından değil, uluslararası bağlamda da çeşitli mücadele yöntemleri devreye girmiştir. Başta Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşları olmak üzere, Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası Grubu, Avrupa Birliği, G7/8 ve G20 Grupları, bölgesel kalkınma bankaları gibi kuruluşlar hastalığı hem kontrol altına almak hem de hastalığın ekonomi ve diğer sektörler üzerindeki yıkıcı etkilerini bertaraf etmek için acilen harekete geçmişlerdir.

Bu kitabın yazılmasının ana düşüncesi, dünyayı yönlendiren uluslararası mali kuruluşların COVID-19 pandemisiyle mücadelede rollerini ve aldıkları önlemleri analiz etmektir. Kitap sekiz bölümden oluşmaktadır. İlk dört bölüm Dr. Gonca Güngör Göksu ve son dört bölüm Dr. Durdane Küçükaycan tarafından kaleme alınmıştır. Birinci bölümde COVID-19 pandemisinin küresel ekonomi üzerinvideki genel etkileri ile ulusal ve uluslararası alanda alınan önlemler, ikinci bölümde Uluslararası Para Fonunun, üçüncü bölümde Dünya Bankası Grubunun, dördüncü bölümde Birleşmiş Milletlerin ve bağlı kuruluşlarının, beşinci bölümde Avrupa Birliğinin, altıncı bölümde G7/8 ve G20 Gruplarının, yedinci bölümde Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün ve sekizinci bölümde bölgesel kalkınma bankalarının pandemiyle mücadelede üstlendiği roller araştırılmıştır.

Bölümler hazırlanırken öncelikle uluslararası mali kuruluşların tanıtımı, misyonu, vizyonu, örgütsel yapısı ve finansal destek mekanizmalarının işleyişi hakkında genel bilgiler verilmiştir. Bölümlerin ilerleyen kısımlarında ise ilgili kuruluşların COVID-19 pandemisiyle mücadelede üstelendikleri roller ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bölüm başlarında incelenen uluslararası mali kuruluşun isimlerinin Türkçe ve İngilizce açılımları sunulmuştur. Bölümlerin devamında ilgili kuruluşların uzun isimlerinin yerine, İngilizce kısaltmalarının kullanılması tercih edilmiştir.

Son olarak kitabın kaleme alınması için fikir veren Doç. Dr. Hakan Yavuz'a, uluslararası mali kuruluşlar uzaktan eğitim ders notlarını bizimle paylaşan Prof. Dr. Habib Yıldız'a, bölümleri okuyarak düzeltmelerde katkıda bulunan Özge İlkem Türitcioğlu'na, Yusuf Cengiz'e, Tülay Gençer'e, kapak tasarımında yardımcı olan Öğr. Gör. Emre Ünal'a ve kitabın yazılma sürecinde desteklerini esirgemeyen eşlerimiz İhsan Küçükaycan ve Alper Göksu'ya teşekkürlerimizi sunuyoruz. Kitabın, COVID-19 pandemisiyle mücadelede uluslararası mali kuruluşların rollerini öğrenmede ve analiz etmede okuyuculara faydalı olmasını temenni ediyoruz.

Durdane Küçükaycan & Gonca Güngör Göksu
Aralık 2020