Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Yurt Dışı Gezi Kitapları (1920 - 1980)

Cumhuriyet Dönemi Yurt Dışı Türk Edebiyatında Gezi Kitapları(1920-1980) Yasemin Dinç Kurt

"Gezi yazıları insanlık tarihi kadar eskidir. Bir edebi tür olmanın yanı sıra kültür, tarih, sosyoloji, antropoloji gibi birçok alanı doğrudan ilgilendirmektedirler. Bu nedenle bilim, kültür ve sanat dünyasında ayrı ve özel bir yerleri vardır.

Bu çalışma Cumhuriyet Dönemi'nde gezi eserleri üzerine yapılmış sayılı çalışmalardan biridir. Türk yazarların Türkiye dışına yaptıkları gezi, gözlem ve izlenimlerini içeren eserlerinin önemli bir kısmı yüksek bir edebi değere de sahiptir. Bu eserler yalnızca Türk edebiyatı açısından değil, gözlem ve değerlendirme yapılan ülkeler açısından da büyük bir önem taşımaktadır.

İçerdikleri bilgiler ve dönemleri açısından tarihi bir belge olma özelliği göstermektedirler. Esasen bu önemli özellikleri sebebiyle bütün dünya edebiyatlarında gezi yazıları edebi bir tür olarak kabul edilmektedir. Biz de gezi eserlerini bir edebi tür olarak görmekte ve değerlendirmekteyiz. Her edebi tür için bir eleştiri yöntemi geliştirildiği gerçektir.

Ancak gezi türü bir eserin edebi kalitesini belirleyen bir yöntem Türk edebiyatı içinde geliştirilip kurumlaştırılmamıştır. Elinizdeki çalışma metin dilbilim verilerinden yararlanılarak gezi türü eserlerin yapısal bütünlüğü açısından ele alındığı bir inceleme yöntemiyle değerlendirilmiş, bu özellikleri itibarıyla birbirleriyle karşılaştırılmıştır."