1920 yılından günümüze kadar toplam 30 Kürt isyanı gerçekleşti. Bunlardan özellikle üç tanesi son derece önemlidir: 1925 yılındaki Şeyh Said İsyanı, 1937 Dersim İsyanı ve son olarak 30 bin insanımızın ölümüne yol açan PKK İsyanı. İkinci önemli isyan 1937'de Seyit Rıza'nın Dersim'de çıkardığı isyandır. Bu isyana Dersim'de bulunan aşiretlerden sadece 6 tanesi katılmıştır. Dersim İsyanı'nın çıkış zamanlaması da Fransa ile Türkiye arasında görüşülmekte olan "Hatay Sorunu"na denk gelir. Türkiye bir yandan Fransa ile Hatay konusunu görüşürken öte yanan Dersim İsyanı ile uğraşıyordu. Hatay'ın bağımsızlığı davası ortaya çıktığı gün Suriye sınırlarında yol kesicilik, soygunculuk, adam öldürme ve doğu bölgesinde başkaldırma olayları da başlamıştı. 1936 yılının son yarısında yeniden güney sınırlarında türlü çetelerin saldırıları görülmüştü. Dışarıda hazırlanarak ve kışkırtılarak gönderilen bu saldırganlar da çoğunlukla temizlenmişlerdi ama 1937 yılı başından beri saldırılar daha da çok artmış ve hızlanmıştı. Hatay davası nedeniyle başlayan sınır olayları, Hatay'ın bağımsızlığa kavuşmasından sonra daha da çok şiddetlendi ve hızla sınırlarımızın içine yerleşerek birer soygunculuk ve haydutluk olayı niteliğinden çıkıp bir ayaklanma niteliğine bürünmeye başladı. Ve böylece başlayan Dersim İsyanı'nı sindirme harekatı Eylül ortalarına kadar sürdü. Eylül 1937'de isyanın tamamen bastırılmasından sonra ortaya çıkan belgelerden bu isyanı özellikle İngiltere ve Fransa'nın desteklediği ortaya çıktı.
- Açıklama
1920 yılından günümüze kadar toplam 30 Kürt isyanı gerçekleşti. Bunlardan özellikle üç tanesi son derece önemlidir: 1925 yılındaki Şeyh Said İsyanı, 1937 Dersim İsyanı ve son olarak 30 bin insanımızın ölümüne yol açan PKK İsyanı. İkinci önemli isyan 1937'de Seyit Rıza'nın Dersim'de çıkardığı isyandır. Bu isyana Dersim'de bulunan aşiretlerden sadece 6 tanesi katılmıştır. Dersim İsyanı'nın çıkış zamanlaması da Fransa ile Türkiye arasında görüşülmekte olan "Hatay Sorunu"na denk gelir. Türkiye bir yandan Fransa ile Hatay konusunu görüşürken öte yanan Dersim İsyanı ile uğraşıyordu. Hatay'ın bağımsızlığı davası ortaya çıktığı gün Suriye sınırlarında yol kesicilik, soygunculuk, adam öldürme ve doğu bölgesinde başkaldırma olayları da başlamıştı. 1936 yılının son yarısında yeniden güney sınırlarında türlü çetelerin saldırıları görülmüştü. Dışarıda hazırlanarak ve kışkırtılarak gönderilen bu saldırganlar da çoğunlukla temizlenmişlerdi ama 1937 yılı başından beri saldırılar daha da çok artmış ve hızlanmıştı. Hatay davası nedeniyle başlayan sınır olayları, Hatay'ın bağımsızlığa kavuşmasından sonra daha da çok şiddetlendi ve hızla sınırlarımızın içine yerleşerek birer soygunculuk ve haydutluk olayı niteliğinden çıkıp bir ayaklanma niteliğine bürünmeye başladı. Ve böylece başlayan Dersim İsyanı'nı sindirme harekatı Eylül ortalarına kadar sürdü. Eylül 1937'de isyanın tamamen bastırılmasından sonra ortaya çıkan belgelerden bu isyanı özellikle İngiltere ve Fransa'nın desteklediği ortaya çıktı.
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitaba henüz kimse yorum yapmamıştır.