Enflasyon Hedeflemesi Uygulayan Ülkelerde Enflasyon-Döviz Kuru İlişkisi ve Türkiye Uygulaması

Fiyatlar genel düzeyindeki sürekli yükselişler toplumda çeşitli külfetlere neden olmaktadır. Fiyat istikrarının piyasa ekonomisinin temel koşulu olması ve fiyatlar genel düzeyindeki yükselişlerin toplumun her kesimini etkilemesi üzerine bu konuya ayrı bir özen ve dikkat gösterilmiştir. Bu nedenle her dönemin okulları günün koşulları ışığı altında çeşitli görüşleri ile enflasyonun kaynağını açıklamaya çalışmışlardır. Ulusal ekonomide enflasyon gibi faiz ve döviz kuru da önemli fiyatlama araçlarındandır. Bu fiyatlama araçları birbirlerine etki etmektedir. Enflasyon ile faiz oranı arasındaki ilişki kimilerine göre enflasyon faiz oranına doğru, kimilerine göre de faiz oranından enflasyona doğrudur. Faiz oranı döviz kuru arasındaki ilişki de ise faiz oranındaki yükselme ulusal parada güçlenme yapabileceği gibi, zayıf parayı da ifade edebilir. Bu durum enflasyonist beklentilere bağlıdır. Enflasyon döviz kuru arasındaki ilişkide ise döviz kurunda meydana gelen bir değişme yurtiçi fiyatlar üzerinde etkili olmaktadır. Döviz kurlarındaki değişimlerin ihracat ve ithalat fiyatlarını değiştirerek yurtiçi fiyatlara yansıması pass-through olarak bilinmektedir. Döviz kurlarındaki değişimin fiyatlar üzerinde meydana getirdiği etkinin yönü kur artarsa iç fiyatların artması şeklindedir. Bu fiyat artışlarının kurlara yedirilmesi son derece önemlidir. Aksi takdirde ödemeler bilançosunda bir takım dengesizliklere neden olmaktadır. Gelişmekte olan ülkeler açısından döviz kuru enflasyon ilişkisi son derece önemlidir. Bu ekonomilerde döviz kurundaki değişmeler fiyatları büyük ölçüde etkilemektedir. Dövizin fiyatı yerli para cinsinden arttığında fiyatlar genel seviyesi artmakta dövizin fiyatı yerli para cinsinden azaldığında fiyatlar genel seviyesi düşme eğilimine girmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde üretim ithalata bağımlı olduğu için döviz kurlarında meydana gelen bir değişme ithal edilen tüketim malları fiyatlarını etkilediği gibi üretim maliyetlerini de etkilemektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde yansıma katsayısının bilinmesi para otoritesinin döviz şoklarına karşı ne şekilde tepki göstereceği konusunda bilgi vermektedir. Ayrıca ülkenin fiyat istikrarını sağlaması için enflasyon hedeflemesine geçmesi önem arz etmektedir. Fiyat istikrarının olması öngörülerin doğru yapılmasını sağlamaktadır. Kurdaki değişmelerin enflasyonu ne ölçüde etkileyeceğinin ve bunun sonucunda bir ülkede para politikası stratejilerinden olan enflasyon hedeflemesi uygulanması durumunda yansımanın ne derece olacağının bilinmesi son derece önemlidir. Döviz kurunun fiyatlara yansımasının zayıf olması merkez bankasının para politikası kararlarında daha fazla esneklik sağlamakta ve bu durumda para politikası kur dışında başka hedeflere odaklanabilmektedir.