Genel Kimya Cilt: 1 - İlkeler ve Modern Uygulamalar

Kapak Sayfasındaki Molekül: Paklitaksel (C47 - H51 - NO14)

Paklitaksel göğüs, akciğer ve yumurtalık kanseri tedavisinde başarıyla kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Bu bileşik pasifik porsuk ağacının (Pasific Yew tree, Taxus bervifolia) kabuklarından özütlenmektedir. Ne yazıkki, 100 yıllık bir Pasifik porsuk ağacı yaklaşık 3 kg kabuk ve sadce 300 mg paklitaksel içermektedir. Bu miktar sadece tek bir doz ilaç (Taxol) demektir.

Bu molekülün sentezi için kimyacılar 20 yılı aşkın süre çaba sarfetmişlerdir. Sonunda, 1994'de Florida State Üniversitesi ve California Üniversitesinden (San Diego) bu molekülün basit ve kolay bulunabilen başlangıç maddelerinden sentezlendi duyuruldu. Paklitakselin sentezindeki önemli bir güçlük, 11 karbon atomu etrafındaki uzaysal düzenlemedir. Bu 11 karbon atomu etrafındaki uzaysal düzenlemedir. Bu 11 karbon atomu, kitabın kapak sayfasındaki top-çubuk modelinden görüldüğü gibi, yeşil ve eflatun dairelerle işaretlenmiştir.

Eğer sentez dikkatli yapılmazsa, 2048'e kadar farklı paklitaksel benzeri molekül yapıları elde edilebilir ve bunlardan sadece bir tanesinin istenilen anti-tümör etkinliği gösterdiği bilinmektedir.

Kimyacılar bugün için paklitaksel molekülünü sentezleyebilmekte, ancak araştırmacıların bu molekülün nasıl etkinlik gösterdiğini aydınlatarak daha güvenli ve etkili yeni kemoterapi ilaçlarını dizayn etmeleri de mümkündür.