Genel Kolluk Disiplin Hükümleri (Polis - Jandarma - S. Güvenlik)_{682 S. Kanun Hükmünde Kararname}

15 Temmuz 2016'da vuku bulan darbe teşebbüsünden bu yana, ülkemizde hukuk düzeninin zamanın gerekleriyle uyumlu hâle getirilmesi amacıyla genel ve askerî idareler ile bunların personeliyle ilgili mevzuat yeniden düzenlenmektedir. Bu çerçevede, başta 668 sayılı Kanun Hükmünde Kararname olmak üzere birçok yasal düzenlemeyle bir kolluk teşkilatı olan Jandarma ve sahil güvenlik kuruluşları TSK'nun bir parçası olmaktan çıkarılarak tamamen İçişleri Bakanlığının bünyesine, personeli de asker olmaktan çıkarılarak devlet memuru statüsüne alınmıştır. Diğer taraftan, polisin disiplin yaptırımlarını düzenleyen Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğünün dayanağı olan Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 83 ncü maddesi, Anayasa Mahkemesi tarafından kanunilik ilkesine aykırı bulunarak 29.1.2017'den geçerli olmak üzere 13.1.2016 tarihinde iptal edilmiştir.

Bu durum karşısında, güvenlik kamu hizmetini yürütmek üzere tek çatı altında toplanan üç kolluk teşkilatının mensuplarına ilişkin disiplin yaptırımları rejimini bir bütün olarak düzenleme ihtiyacı doğmuştur. Bu doğrultuda, Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan 2.1.2017 tarihinde 682 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 23.1.2017 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu suretle kolluk disiplin yaptırımları kanunilik esaslarına göre, soruşturma usulü de dâhil edilerek ilk defa tek bir kod kanun altında düzenlenmiştir.

Genel Kolluk Disiplin Kanunu, ülkenin dört tarafında görevli 400 binden fazla kolluk (polis, jandarma ve sahil güvenlik) personelini doğrudan ilgilendirmektedir. Bunun yanı sıra kolluktan güvenlik ve asayiş hizmeti bekleyen tüm halkı da etkilemesi söz konusudur. Aslında GKDK'daki yaptırımlara bakıldığında birçoğunun, kolluk mensuplarının her an ve her yerde halka muhatap ve ilişkide olmasından kaynaklandığı aşikârdır. Kolluk görevlileri halka güvenlikten önce güven vermelidir. Hâl böyle olunca, halkın güvenliği ve esenliğiyle görevli kolluk personelinin, Devlete, halka, mesleğe ve kendine karşı ödev ve yükümlülüklerini hak ve hukuka uygun, muntazaman ve en verimli şekilde yerine getirmediği takdirde bundan cezaen ve hukuken sorumlu tutulması tutulması gerekir. Bu bağlamda öngörülen belli kurallara uymayan, istenen vasıf ve seviyede bulunmayan, mesleki ve özel yaşantısı hizmet gerekleriyle bağdeşmayan personelin her türlü disiplinsizliğin gerekirse yaptırım uygulanarak bertaraf edilmesi lazım gelir. Bu, ancak belirli usul ve esaslara göre disiplin cezası tayini ile mümkündür

Elinizdeki çalışmanın konusunu, işte hem bu maksat ve gayeye matuf, hem de düzen ve disiplinin tesisine mahsus olmak üzere uygulamaya konulan GKDK teşkil etmektedir. Gerek GKDK'nun yeniliği, gerek öncesinde de kolluk disiplin rejimi üzerine monografik bir çalışma bulunmaması ve gerekse bakirliği kadar genel kolluğun tek ve yekvücutluğunun cazibesi bizi böyle bir çalışmaya sevk etti. Çalışırken gerek kişisel temaslarla, gerek sosyal medyadan edindiğimiz ilginç malumat, personelin mesleki disiplin kurallarını düzenleyen Polisin Disiplinine (…) Dair Talimatname hakkındaki bilgisizliği ve bunun askeri disiplin mevzatıyla benzerliğinden dolayı yakınmasıdır.

Bu çalışmada, imkân dâhilinde ve yapabildiğimizin azamisi ölçüsünde kolluk disiplinine ilişkin, bu mümkün olmadığında aynı esaslara bağlı DMK'daki disiplin soruşturma ve yaptırımlarıyla ilgili yargı kararlarına yer verdik. Keza, kitabın sonuna tüm mevzuatı eklemek yerine, hem kolaylık sağladığından, hem gerekli gerek duyulduğundan ilgili hükümleri her madde veya konunun altına koyduk. Her bir disiplinsizliği eski düzenleme şekliyle karşılaştırarak ayrı ayrı açıklamaya çalıştık.