İnsancıl Aylık Kültür Sanat Dergisi Sayı: 365 Aralık 2020
1 Cengiz Gündoğdu – Dayak (Öykü)
Derneğimizde bu yıl felsefe derslerini Doç. Dr. Nesrin Hanım veriyor. Nesrin Hanım, o güzel bir kadın ki, biz hepimiz bu kadına aşık olduk.
Biz felsefe semineri katılımcıları hemen dedikoduya başladık. İnancımıza göre Nesrin Hanım, felsefede pek bilgili değildi. Ancak çok güzel bir kadındı... Güzelliğiyle profesörleri büyülemiş, öyle doçent olmuştu.
3 Betül Çotuksöken – Felsefenin Gör Dediği: Felsefe Tarihi: Antropontolojik Okuma 54
Nemi Uygur kendisiyle ve kendisi olmayanlara ilişkin tüm karşılaşmalarının sonucu olarak ortaya çıkan karşılamalarında denemenin söylemini yeğler. Öteden beri biliyoruz ki onun bilme kaynakları kendisi, başkaları, kitaplar, hatta mekânlardır; özellikle kentlerdir. Nermi Uygur kendi deyimiyle “Dünyanın Gidişi”ne yine kendi deyişiyle bir “Sinoplugil” olarak yönelir; bu belirlemeler iki salkım gibidir; nasıl ki bir salkımda çok sayıda öge asılıdır; tıpkı bunun gibi, bu başlıklar altında düşünceler birbirini peş peşe izler.
7 Hasan Uğur Taşçı – Adem Elması Can (Şiir)
8 Sibel Özbudun-Temel Demirer – Gelecekteki etiktir estetik
Cengiz (Gündoğdu) hoca(mız) zamana da, egemen düşünceye de meydan okumaya ısrarla devam ediyor. Yarının, geleceğin ahlâkı estetik konusunda da hepimize, herkese hayat bilgisi dersi vermeyi sürdürüyor. Hem de, "estetik” denildiğinde akla ilk gelenin estetik ameliyat olduğu kapitalist kültürel çölün orta yerinde!
Büyük bir öneme haiz ‘Estetik Kategoriler-Bilimsel Maddeci Diyalektik Estetiğe Giriş' başlıklı yapıt, Berrin Taş'a duygu yüklü estetik bir ithaf ile başlıyor. Yılların can yoldaşlığına bir minnetin ifadesi.
13 İbrahim İspir – Ayak sesi (Şiir)
14 Berrin Taş – Hep Yolda
17 Kasım 2020
Saldırgan bir kendini anlatma biçimi var ülkemiz erkeğinin. Kendini anlattığı dil kaba. Kendinden olmayanı yok sayan cinsiyetçi bir dil. Aşağılamayı kadın üzerinden gerçekleştiriyor. Kendine uymayan ne varsa silip süpürüyor. Yok etmek istiyor. Saldırarak varlığını geçerli kılmaya çalışıyor. Evde daha çok zaman geçirdiğimiz bu koronalı günlerimizde ara sıra film izliyoruz. Bu filmlerde ataerkil kültürün onayladığı bir erkek portresi çiziliyor. Bu erkekler dediğim dedik, kadına kaba davranan tipler.
19 Hasan Akarsu - Yaşamak (Şiir)
20 Yusuf Çotuksöken - Özsözler Günlüğü (12) Eylül 2020
3 Eylül
“Dünya tarihine bir bakın: Hemen bütün devrimci girişimler, zaman içinde karşıt/ egemen sınıflarca sulandırılıp yok edilirken, ardında iğrenç bir bürokrasi çamuru oluşur. İşte çirkin politikaları ve politikacıları yetiştiren de, bu çamurdur."
22 Asım Öztürk – Gerçekçiliğin estetik boyutlarda yeniden yaratılmasıdır şiir
Gerçeklik kavramı çok uzun süreden beri yazının, sanatın, şiirin gündeminden çıktı. Özellikle son yılların ekonomik ve toplumsal yıkım sonrası sorumluluklardan kaçan düşün ve yazın insanlarının sığındığı yapaylıklara bıraktı yerini. Yaşananların ve güncel olanın dışına kaçmak, yapay yaratımların renkli görünümlerini biraz entelektüellikle süsleyerek sunmak belirli çevrelerce beğenilmiş olabilir.
25 Mehmet Göksu – Dönenin Şiiri (Şiir)
26 H. Haluk Erdem – Hayat üzerine (2)
Yeni onkoloğumu gerçekten sevmiştim; çünkü beni ilk defa elle muayene eden bir onkolog gördüm. Diğerleri gibi uzaktan uzaktan konuşmamıştı. İşinde profesyoneldi. Elbette o da diğerleri gibi hemen plan ve prosedürü kurmuştu ama en azından muayene etmişti. Şimdi ise ikinci raund başlayacaktı ama sorun şuydu ki daha fazla dayak yiyecektim bu raundda.
30 “Ağlayarak değil anlayarak” - PEN Cumhuriyet Bayramı bildirisi
31 Mustafa Günay – Yapay Zekaya Aykırı Şiirler kitabı üstüne
Zeki Gümüş'ün yeni şiir kitabı, Yapay Zekaya Aykırı Şiirler, üç bölümden oluşuyor: “yapay zeka”, “gezi şiirleri” ve “yaşamdan damlalar”. Yapay zekanın hayatımızın hemen her alanındaki belirleyiciliğinin ve etkisinin arttığı bir zamanda, bu durum genel olarak sanatın ve özelde şiirin de gündemine girmiştir.
33 Nurbanu Kablan – Ölelim (Şiir)
34 Dursun Yiğit – Ozan ve Gölgesi
Çevirisini Özdemir İnce'nin yaptığı Paul Eluard'ın Ozan ve Gölgesi adlı kitabı, şairin çeşitli konuşmalarından oluşan bir eserdir. Kitap şiire, sanata gerçekçi tutumla bakmak, şiiri yaşamdan, toplumsal kökeninden koparmadan oluşturabilmek için bir bakış sağlamak ereğiyle hazırlanmıştır. Eluard'ın sanat konusunda çeşitli konuşmaları vardır. Bu anlamda özellikle şiir sanatı yalnızca söz dizinleri değildir.
38 Ali Kaya – Dua (Şiir)
39 Nilüfer Uçar - Fakir Baykurt'a mektup (Şairime mektuplar 11)
Yıllar sonra size mektup yazacağımı hiç düşünemezdim. Nerede çıktı demenizi duyar gibiyim. Yaktığınız meşale, bıraktığınız pek çok eserinizle yaşamımızın içinde hiç eksilmediniz ki.... Bu benim için geçerli olan bir durum değil elbette. Şükrü Erbaş bir dizesinde der ki, “Ölüm her şeyi bitirir bir gün, ardınızda güzel anılar koyun.” Ne çok anı, eser, ışık olacak söz bıraktınız. Çok az kişi bunu başarabilme yetisine sahip. Kolay da değil. Yaşanılan ömrü mücadele için adamak.
44 Müslüm Kabadayı – İşaret koymak ha! (Öykü)
Kamptan Göteborg'a geleli sekiz ay olmuştu. Angered'deki hastanede işe başlamasının üzerinden bir ay geçmişti ki Murat'a Göçmen İdaresinden bir zarf geldi. Günlük ihtiyaçlarını görecek, işini halledecek kadar İsveççe öğrenmişti ama yazı dilini henüz sökemiyordu. Onun için akşamları dil kursuna gitmeye karar vermişti.
48 Hasan Akarsu - Uçkun ve Dilsiz Ayna üzerine
Ozan, yazar Asım Öztürk, 1950 Manisa-Selendi doğumlu olup Türkçe öğretmenliği yapar. Şiirleri ve yazıları çeşitli dergilerde yayınlanır. "Şiirin Diliyle” ozanların ufkunu açan yazar, şiirsel bir dille yazdığı "Yeryüzü Çocukluğum” yapıtıyla da yeryüzünde yaşananlara tanıklık ederken Uçkun ve Dilsiz Ayna şiir yapıtlarıyla otuz iki kitaba ulaşır.
50 Hakan Gügercinoğlu – Firar (Öykü)
Karaköy rıhtımında bekliyorum. Filipinler'de otuz yıl hüküm giymiş, çocukluk arkadaşım Nedim, bir ada hapishanesinde geçirdiği yirmi yılın sonunda, cam taşı gibi kararmış duvarları küçücük bir kaşık ve devasa bir sabırla aşıp kendini Hint Okyanusuna bırakmış. Sonra, kim bilir, nerden bulduğu parayla bir kaçakçı teknesine atlamış. Birazdan saklandığı gemi ambarından gizlice çıkıp iskeleye adım atacak, gözlerini açmadan derin bir nefes alacak.
52 Müyesser Karaibrahim – Anılardan 1991
Yıllardır tanıdığım küçük Feyhan'ın, Şahinde adı ile dizelerde yeni bir yönü ile karşılaşıyorum.
Şiir yazmaya ne zaman başladın bilmiyorum; ama ne iyi yaptın da bu güzel dizeleri ortaya çıkardın. Elbet saklıda kalmamalıydı bu şiirler.
53 İnsancıl'a Mektup
54 Cengiz Gündoğdu – Yıldız Güncesi
28 Ekim Çarşamba
Yanık sesli Kazancı Bedih'i dinlerken, birçok şeye geç kaldığımı, içim ezilerek anlıyorum. Koskoca 78 yılda güzellikler yaşamadım değil, yaşadım. Ama şimdi düşünüyorum da bunlarda bir yan eksikti. Tan anlamıyla bütünlüklü bir yaşamım olmadı.
Başkaları gibi kendimi kandırabilir, mutlu sayardım. Ama bu kendimi aldatma olurdu.
Peki, neydi eksikliğim... birçok şey.
- Açıklama
1 Cengiz Gündoğdu – Dayak (Öykü)
Derneğimizde bu yıl felsefe derslerini Doç. Dr. Nesrin Hanım veriyor. Nesrin Hanım, o güzel bir kadın ki, biz hepimiz bu kadına aşık olduk.
Biz felsefe semineri katılımcıları hemen dedikoduya başladık. İnancımıza göre Nesrin Hanım, felsefede pek bilgili değildi. Ancak çok güzel bir kadındı... Güzelliğiyle profesörleri büyülemiş, öyle doçent olmuştu.
3 Betül Çotuksöken – Felsefenin Gör Dediği: Felsefe Tarihi: Antropontolojik Okuma 54
Nemi Uygur kendisiyle ve kendisi olmayanlara ilişkin tüm karşılaşmalarının sonucu olarak ortaya çıkan karşılamalarında denemenin söylemini yeğler. Öteden beri biliyoruz ki onun bilme kaynakları kendisi, başkaları, kitaplar, hatta mekânlardır; özellikle kentlerdir. Nermi Uygur kendi deyimiyle “Dünyanın Gidişi”ne yine kendi deyişiyle bir “Sinoplugil” olarak yönelir; bu belirlemeler iki salkım gibidir; nasıl ki bir salkımda çok sayıda öge asılıdır; tıpkı bunun gibi, bu başlıklar altında düşünceler birbirini peş peşe izler.
7 Hasan Uğur Taşçı – Adem Elması Can (Şiir)
8 Sibel Özbudun-Temel Demirer – Gelecekteki etiktir estetik
Cengiz (Gündoğdu) hoca(mız) zamana da, egemen düşünceye de meydan okumaya ısrarla devam ediyor. Yarının, geleceğin ahlâkı estetik konusunda da hepimize, herkese hayat bilgisi dersi vermeyi sürdürüyor. Hem de, "estetik” denildiğinde akla ilk gelenin estetik ameliyat olduğu kapitalist kültürel çölün orta yerinde!
Büyük bir öneme haiz ‘Estetik Kategoriler-Bilimsel Maddeci Diyalektik Estetiğe Giriş' başlıklı yapıt, Berrin Taş'a duygu yüklü estetik bir ithaf ile başlıyor. Yılların can yoldaşlığına bir minnetin ifadesi.
13 İbrahim İspir – Ayak sesi (Şiir)
14 Berrin Taş – Hep Yolda
17 Kasım 2020
Saldırgan bir kendini anlatma biçimi var ülkemiz erkeğinin. Kendini anlattığı dil kaba. Kendinden olmayanı yok sayan cinsiyetçi bir dil. Aşağılamayı kadın üzerinden gerçekleştiriyor. Kendine uymayan ne varsa silip süpürüyor. Yok etmek istiyor. Saldırarak varlığını geçerli kılmaya çalışıyor. Evde daha çok zaman geçirdiğimiz bu koronalı günlerimizde ara sıra film izliyoruz. Bu filmlerde ataerkil kültürün onayladığı bir erkek portresi çiziliyor. Bu erkekler dediğim dedik, kadına kaba davranan tipler.
19 Hasan Akarsu - Yaşamak (Şiir)
20 Yusuf Çotuksöken - Özsözler Günlüğü (12) Eylül 2020
3 Eylül
“Dünya tarihine bir bakın: Hemen bütün devrimci girişimler, zaman içinde karşıt/ egemen sınıflarca sulandırılıp yok edilirken, ardında iğrenç bir bürokrasi çamuru oluşur. İşte çirkin politikaları ve politikacıları yetiştiren de, bu çamurdur."
22 Asım Öztürk – Gerçekçiliğin estetik boyutlarda yeniden yaratılmasıdır şiir
Gerçeklik kavramı çok uzun süreden beri yazının, sanatın, şiirin gündeminden çıktı. Özellikle son yılların ekonomik ve toplumsal yıkım sonrası sorumluluklardan kaçan düşün ve yazın insanlarının sığındığı yapaylıklara bıraktı yerini. Yaşananların ve güncel olanın dışına kaçmak, yapay yaratımların renkli görünümlerini biraz entelektüellikle süsleyerek sunmak belirli çevrelerce beğenilmiş olabilir.
25 Mehmet Göksu – Dönenin Şiiri (Şiir)
26 H. Haluk Erdem – Hayat üzerine (2)
Yeni onkoloğumu gerçekten sevmiştim; çünkü beni ilk defa elle muayene eden bir onkolog gördüm. Diğerleri gibi uzaktan uzaktan konuşmamıştı. İşinde profesyoneldi. Elbette o da diğerleri gibi hemen plan ve prosedürü kurmuştu ama en azından muayene etmişti. Şimdi ise ikinci raund başlayacaktı ama sorun şuydu ki daha fazla dayak yiyecektim bu raundda.
30 “Ağlayarak değil anlayarak” - PEN Cumhuriyet Bayramı bildirisi
31 Mustafa Günay – Yapay Zekaya Aykırı Şiirler kitabı üstüne
Zeki Gümüş'ün yeni şiir kitabı, Yapay Zekaya Aykırı Şiirler, üç bölümden oluşuyor: “yapay zeka”, “gezi şiirleri” ve “yaşamdan damlalar”. Yapay zekanın hayatımızın hemen her alanındaki belirleyiciliğinin ve etkisinin arttığı bir zamanda, bu durum genel olarak sanatın ve özelde şiirin de gündemine girmiştir.
33 Nurbanu Kablan – Ölelim (Şiir)
34 Dursun Yiğit – Ozan ve Gölgesi
Çevirisini Özdemir İnce'nin yaptığı Paul Eluard'ın Ozan ve Gölgesi adlı kitabı, şairin çeşitli konuşmalarından oluşan bir eserdir. Kitap şiire, sanata gerçekçi tutumla bakmak, şiiri yaşamdan, toplumsal kökeninden koparmadan oluşturabilmek için bir bakış sağlamak ereğiyle hazırlanmıştır. Eluard'ın sanat konusunda çeşitli konuşmaları vardır. Bu anlamda özellikle şiir sanatı yalnızca söz dizinleri değildir.
38 Ali Kaya – Dua (Şiir)
39 Nilüfer Uçar - Fakir Baykurt'a mektup (Şairime mektuplar 11)
Yıllar sonra size mektup yazacağımı hiç düşünemezdim. Nerede çıktı demenizi duyar gibiyim. Yaktığınız meşale, bıraktığınız pek çok eserinizle yaşamımızın içinde hiç eksilmediniz ki.... Bu benim için geçerli olan bir durum değil elbette. Şükrü Erbaş bir dizesinde der ki, “Ölüm her şeyi bitirir bir gün, ardınızda güzel anılar koyun.” Ne çok anı, eser, ışık olacak söz bıraktınız. Çok az kişi bunu başarabilme yetisine sahip. Kolay da değil. Yaşanılan ömrü mücadele için adamak.
44 Müslüm Kabadayı – İşaret koymak ha! (Öykü)
Kamptan Göteborg'a geleli sekiz ay olmuştu. Angered'deki hastanede işe başlamasının üzerinden bir ay geçmişti ki Murat'a Göçmen İdaresinden bir zarf geldi. Günlük ihtiyaçlarını görecek, işini halledecek kadar İsveççe öğrenmişti ama yazı dilini henüz sökemiyordu. Onun için akşamları dil kursuna gitmeye karar vermişti.
48 Hasan Akarsu - Uçkun ve Dilsiz Ayna üzerine
Ozan, yazar Asım Öztürk, 1950 Manisa-Selendi doğumlu olup Türkçe öğretmenliği yapar. Şiirleri ve yazıları çeşitli dergilerde yayınlanır. "Şiirin Diliyle” ozanların ufkunu açan yazar, şiirsel bir dille yazdığı "Yeryüzü Çocukluğum” yapıtıyla da yeryüzünde yaşananlara tanıklık ederken Uçkun ve Dilsiz Ayna şiir yapıtlarıyla otuz iki kitaba ulaşır.
50 Hakan Gügercinoğlu – Firar (Öykü)
Karaköy rıhtımında bekliyorum. Filipinler'de otuz yıl hüküm giymiş, çocukluk arkadaşım Nedim, bir ada hapishanesinde geçirdiği yirmi yılın sonunda, cam taşı gibi kararmış duvarları küçücük bir kaşık ve devasa bir sabırla aşıp kendini Hint Okyanusuna bırakmış. Sonra, kim bilir, nerden bulduğu parayla bir kaçakçı teknesine atlamış. Birazdan saklandığı gemi ambarından gizlice çıkıp iskeleye adım atacak, gözlerini açmadan derin bir nefes alacak.
52 Müyesser Karaibrahim – Anılardan 1991
Yıllardır tanıdığım küçük Feyhan'ın, Şahinde adı ile dizelerde yeni bir yönü ile karşılaşıyorum.
Şiir yazmaya ne zaman başladın bilmiyorum; ama ne iyi yaptın da bu güzel dizeleri ortaya çıkardın. Elbet saklıda kalmamalıydı bu şiirler.
53 İnsancıl'a Mektup
54 Cengiz Gündoğdu – Yıldız Güncesi
28 Ekim Çarşamba
Yanık sesli Kazancı Bedih'i dinlerken, birçok şeye geç kaldığımı, içim ezilerek anlıyorum. Koskoca 78 yılda güzellikler yaşamadım değil, yaşadım. Ama şimdi düşünüyorum da bunlarda bir yan eksikti. Tan anlamıyla bütünlüklü bir yaşamım olmadı.
Başkaları gibi kendimi kandırabilir, mutlu sayardım. Ama bu kendimi aldatma olurdu.
Peki, neydi eksikliğim... birçok şey.
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitaba henüz kimse yorum yapmamıştır.