Kürt Tarihi Dergisi Sayı: 45 Temmuz - Ağustos - Eylül 2021

Dosya Kürt Tarihi Ve Kültürünün İzinde 50 Yıl: Mehmet Bayrak Kitaplara Adanmış Bir Yaşam: Mehmet Bayrak İsmail Beşikci Mehmet Bayrak Veya Uzun Menzilli “demir Çarıklı Derviş”İn Hikâyesi Faik Bulut Yek Jı “bayrakdarên Kurdnasıyê”: Mehmet Bayrak Rohat Alakom Dış–Toroslar'dan İç–Toroslar'a Efsanevi Bir Yazar: Yaşar Kemal Mehmet Bayrak

Bedirhanların Rüyası: Milletler Cemiyeti Belgelerinde Fransız Mandası Altında Bir Kürt Devleti Dr. Derya Bayır Kürd Meşrutiyet Mektebi Bahadin H. Kerborani Dîroka Serê Kanıyê Dr. Nîdal Hac Derwîş Geçmişten Günümüze Kürdistan Yahudileri: Ulusötesi Kimlikler Ve Kültürel Miras Duygu Atlas & Bahar Başer Comparative Dictionaries Of All Languages And Dialects Sözlüğünde Kürtçe Sözvarlığı Ve Fonetik Adaptasyonu Üzerine İnceleme Fırat Sözeri

Editörden
Kürt Tarihi'nin 45. sayısı Kürtlerin ve Kürdistan'ın tarihi, kültürü, müziği ve folkloruyla ilgili kıymetli çalışmaların müellifi Mehmet Bayrak'ın yazarlıkta 50. yılını selamlayan bir dosyayla açılıyor. Kürt çalışmalarıyla ilgilenip de Mehmet Bayrak'ın çalışmalarından bir biçimde yararlanmamış olmak neredeyse imkansız. Benim gibi Kürt meselesinin yakın dönem siyasi ve sosyal tarihiyle ilgilenenler içinse Bayrak'ın Kürdoloji Belgeleri ve Şark Islahat Planı gibi çalışmaları paha biçilmez kıymette. Türkiye devletinin Kürt meselesi siyasetinin röntgenini görmemize büyük katkısı olan çalışmalar bunlar malum. Şahsi tanışıklığımdan edindiğim bir izlenimi de aktarayım: Cömerttir Mehmet Bayrak. Bildiklerini, sahip olduklarını ilgilisine aktarmaktan, ulaştırmaktan zevk alır. Nice senelere olsun diyelim...

Mehmet Bayrak dosyası için İsmail Beşikçi, Faik Bulut ve Rohat Alakom birer yazı kaleme aldı. Dosyada Mehmet Bayrak'ın Yaşar Kemal'le ilgili bir yazısı da yer alıyor.
45. sayıda özel öneme sahip başka yazılar da var. Derya Bayır Cenevre'deki Birleşmiş Milletler kütüphanesinde bulunan Milletler Cemiyeti arşivlerinde bulduğu bir dosya üzerinden Bedirhanların bağımsız bir Kürt devleti kurulması için gerçekleştirdikleri diplomatik çabaların bilinmeyen bir safhasını ele alıyor. Duygu Atlas ve Bahar Başer'in Kürdistanlı Yahudilerle ilgili çalışmaları ise uzunca bir müddet Kürdistan'ın farklı muhitlerinde yaşayıp yirminci yüzyılda bugünkü İsrail'e yerleşen Yahudileri konu ediniyor. İsrail vatandaşı Kürdistanlı Yahudilerin hem Kürdistan'daki tarihlerine hem de Kürtlük ve Kürdistan'la bugünkü ilişkilerine dair önemli bir çalışma. Rus çariçesi II. Katerina tarafından hazırlatılan ve Pallas Sözlüğü olarak anılan sözlük Garzoni'nin 1787 yılında yayımlanan Grammatica e Vocabolario Della Lingua Kurda adlı çalışmasıyla aynı yıl yayımlanmış Batı dillerindeki ikinci Kürtçe sözlük. Fırat Sözeri hem bu sözlüğün hikayesini hem de Kürt dil bilimi çalışmaları tarihi içindeki yerini tartışıyor. Bahadin H. Kerborani'nin uzun bir versiyonu Toplumsal Tarih'te yayımlanan çalışması II. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'da kurulan Kürt Meşrutiyet Mektebi hakkında. Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti mensuplarının açtığı Kürt Neşr-i Maarif Derneği'nce kurulan mektep II. Meşrutiyet'in akabileceği yollardan birini göstermesi açısından önemli. Son olarak Nîdal Hac Derwîş'in Kürtçe makalesi Serê Kaniyê'nin tarihi hakkında.
46. sayıda Seyahatnamelerde Kürtler ve Kürdistan dosyası yer alacak. Buluşmak dileğiyle...
MESUT YEĞEN