Monte Kristo Kontu

Zindanda unutulmuş mahkumları bekleyen bütün felaketler. Dantes'in başından geçti. Tutuklandığı zaman gururluydu. Çünkü suçsuz olduğuna inanıyordu. Hapse atılınca, gururun yerini ümit aldı: Savcı ona yardım edeceğine söz vermişti... Günler aylara, aylar yıllara eklenince suçsuzluğundan şüphe eder hale geldi. Gardiyana saldırması bu devreye rastlamıştı. Adam ona delirmeye başladığını söylüyordu...

Sonra uysallaştı. Yalvarmaya başladı. Allah'a değil, insanlara yalvarıyordu. Onlardan yüz bulamayınca, son makam olan Allah'a sığındı. Müfettişten beklediği cevap gelmeyince, insanlardan ümidini kesip Allah'tan istemeye başladı. Annesinin öğrettiği, o zamanlar manasını bilemediği bütün duaları hatırladı. Sıra ile okudu. Bitirdikçe tekrar okudu. Allah'a sığınan bir zavallı, diğer bütün yaratılmışlardan ümidini kesmiş demekti. Kaderin acı imtihanları altında beli bükülen bahtsızları teselli eden ne kadar kutsal kelime varsa Dantes'in kalbine doldu ve ruhuna geçici de olsa nefes aldırdı. Ancak bu hal uzun sürmedi. Çünkü Dantes ilahiyat ve felsefe bilgisinden mahrum, hemen hemen hiç kitap okumayan biri idi. Bilgi olmadan geçmişi geleceğe bağlamak ve hazır zamanı en kötü şartlar altında bile değerli hale getirmek mümkün değildi.