Rus ve Ermeni Kaynakları Işığında Ermeni Sorunu - Azerice_{1915 - 1923 Sömürge Savaşı}

1568 gün davam edn Birinci Dünya müharibsin 35 dövlt qoşulmuşdu. Bu müstmlk müharibsind Müttfiq Dövltlri trfindn ermnilrl Avstraliya v Yeni Zellandiyanın da daxil olduğu 45 milyondan çox insan sfrbr edildi. İttifaq Dövltlri is 25 milyona yaxın insanı sfrbr edbilmişdilr. Müharibnin sonunda Osmanlı, rus, alman v Avstriya-Macarıstan İmperatorluqları tarix shnsindn silindilr. Ölü v yaralı olaraq 20 milyon insan itkisi verildi. 8 milyon nfr sir düşdü. Müstmlk müharibsinin vurduğu maddi zrrin 186 milyonla 260 milyon arasında olduğu irli sürülmüşdür.
Müstmlk müharibsinin başladığı 1914-cü il avropalılara gör "xst adamın", yni Osmanı Dövltinin tarix shnsindn silinmsi üçün qurulan planların v ssenarilrin artdığı v sürtlndiyi bir il olmuşdur. Şübhsiz ki, "xst"nin mirasını bölüşmk drdind olan Qrbin müstmlkçi güclrinin, Türkiy üzrindki layih v planlarının reallaşdırılması üçün "xsty" son zrbni vuracaq yardımçı "daxili güclr" ehtiyac vardı. Mhz bu sbbdn, müstmlkçi güclrin milli maraqlara xidmt edrk "xsty" son zrbni vuracaq "bir yaxın" axtarılırdı. Bu yaxını tapmaqda gecikmdilr. Osmanlı Dövltini içridn xncrlyck güc kimi "Osmanlı ermnilrini" gördülr. Ermnilr is, uzun bir müddtdir xyalını qurduqları, n azından, muxtar bir dövlt qovuşmaq üçün bu rolu özlrin uyğun gördülr.
Birinci Dünya müharibsinin başlaması ermni liderlri trfindn qaçırılmaması grkn "tarixi bir fürst v an" kimi görülmüşdü. Yüz illr boyunca, onlara qucaq açmış bir xalqa v dövlt qarşı baş qaldıran silahlı bandaları v silahlı şbklri özünd birlşdirn Daşnaksutyun Partiyası mnsubları, Osmanlı Dövltinin parçalanması üçün llrindn gln qdr müharib dövründ hr yola l ataraq heç cür ölmyn "xst adam"ı crrahi üsullarla tarixin shiflrindn knara atmaq üçün "son neştri vurma" rolunu özlrin yaraşdırdılar, bu yolda Çar Rusiyasına v Qrbin müstmlkçi dövltlrin xidmt etmk üçün llrindn glni etdilr.
"linizdki bu kitab, öz ölksi Osmanlı Dövltin xyant edn ermni silahlı birliklri v silahlı bandaları il ruslar arasındakı münasibt v laqlri sndlr saslanaraq açıq şkild ortaya qoymuşdur. Kitab, hqiqti v sadc hqiqti öyrnmk v tarixi hadislr qarşısında düzgün bir mövqed haqqa şahidlik etmk istyn vicdan sahibi oxuculara tqdim edilmiş dyrli bir xzindir."