Rus ve Ermeni Kaynakları Işığında Ermeni Sorunu Ortaya Çıkış Süreci 1678 - 1914 - Azerice_{Meydana Çıxma Prosesi 1678-1914}

Mlum olduğu kimi, tarixi hadis v proses yalnız bir df baş verir, lakin siyasi şrait uyğun olaraq zaman-zaman yenidn yazılır v ona müxtlif cür qiymtlr verilir. n dhştlisi is olmayan hadisdn uydurma tarixin quraşdırılmasıdır. Bel quraşdırılan tarixlrdn biri ermni "tarixçilr"inin uydurduqları "ermni soyqırımı" mslsidir.
Türkiy leyhin çirkin mqsdlr üçün istifad ediln tarixd olmayan "ermni soyqırımı"nın sl sbblri ndir? "Ermni mslsi" deyiln msl nec meydana çıxmışdır? "Ermni mslsi"ni ortaya atmaqda böyük dövltlrin mqsdlri ndn ibart olmuşdur? Bu v ya digr çoxlu msllrin n mötbr arxiv materialları v sndli mnblr sasında araşdırılması mühüm elmi v siyasi aktuallıq ksb edir.
Tarixi mnblr sübut edir ki, uydurma "ermni mslsi" deyiln msl böyük dövltlr trfindn Osmanlı dövltinin parçalanmasını nzrd tutan "Şrq mslsi"nin trkib hisssi kimi düşünülmüş v müyyn siyast halına gtirilmişdir. Bu qondarma mslnin ortaya çıxmasına v böyük dövltlrin maraqlarına dair n mötbr snd v materillar Rusiya arxivlrind saxlanılır. Onların elmi dövriyyy gtirilmsi, drindn öyrnilmsi v ümumilşdirilmiş nticlrin çıxarılması tarixçilrin qarşısında dayanan vziflrdn biridir.
Türkiy tarixçilri bu problem dair çoxlu araşdırmalar aparmış v dyrli srlr yazmışlar. Hmin tdqiqat işlrinin arasında Prof. Dr. Seyit Sertçelikin "Ermni mslsi: ortaya çıxış sürci. 1678-1914" sri özünmxsus yer tutur. sasn Moskva v Sankt Peterburq arxivlrinin materialları sasında yazılmış bu sr problemin mahiyytin v tkamülün dair tarixi gerçkliklri üz çıxarmağa imkan verdiyindn hmiyytlidir. Xarici dillr trcüm edilrk nşr olunan bel srlrin saysind msl il maraqlanan şxslr ermni tarixçilrinin yazdıqlarının uydurma olduğuna min olurlar. srin Azrbaycan dilind nşrini faydalı hesab edir v müllifi Prof. Dr. Seyit Sertçelik yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.