Saltanattan İnzivaya: Safevi Hükümdarı Şah Muhammed Hudabende (1578-1587)
Kızılbaş Türkmenlerin kurduğu Safevî Devleti, Şah Muhammed Hudabende dönemi ile birlikte bir dönüm noktasına girmiştir. Göçebekültürünün taşıyıcısı olan Türkmenlerin yerine İran'ın yerli ailelerinden bürokratların devlet kademesine yerleştirilmesi iktidar çatışmasınıhızlandırmıştır. Siyasi beceriden yoksun olan Şah Muhammed, saltanatı süresince İranlı aristokrasiyi temsil eden eşi Mehd-i Ulya ve Kızılbaş emirlerarasında kalmıştır. Yerleşik bürokrasiye direnen Kızılbaşlar kurumsallaşmayı geciktirerek devletin siyasi yapısını şekillendirmiştir. Devletin içindebulunduğu kargaşa ortamı Osmanlı ve Özbeklerin saldırılarına yol açmıştır. Şah Muhammed Hudabende, zayıf karakteri ve kör olması hasebiyle güçlübir hükümdar imajı oluşturamamıştır. Kızılbaşların baskısı altında iktidarını koruyamayarak saltanatı Safevî tarihinin en güçlü hükümdarlarından olan
oğlu Abbas Mirza'ya bırakmak zorunda kalmıştır. Bu çalışmada Kızılbaş Türkmenlerin at koşturduğu İran coğrafyasında Safevî tarihinin önemli birbölümünü, merkezi devlete geçiş süreci anlatılmıştır.
- Açıklama
Kızılbaş Türkmenlerin kurduğu Safevî Devleti, Şah Muhammed Hudabende dönemi ile birlikte bir dönüm noktasına girmiştir. Göçebekültürünün taşıyıcısı olan Türkmenlerin yerine İran'ın yerli ailelerinden bürokratların devlet kademesine yerleştirilmesi iktidar çatışmasınıhızlandırmıştır. Siyasi beceriden yoksun olan Şah Muhammed, saltanatı süresince İranlı aristokrasiyi temsil eden eşi Mehd-i Ulya ve Kızılbaş emirlerarasında kalmıştır. Yerleşik bürokrasiye direnen Kızılbaşlar kurumsallaşmayı geciktirerek devletin siyasi yapısını şekillendirmiştir. Devletin içindebulunduğu kargaşa ortamı Osmanlı ve Özbeklerin saldırılarına yol açmıştır. Şah Muhammed Hudabende, zayıf karakteri ve kör olması hasebiyle güçlübir hükümdar imajı oluşturamamıştır. Kızılbaşların baskısı altında iktidarını koruyamayarak saltanatı Safevî tarihinin en güçlü hükümdarlarından olan
oğlu Abbas Mirza'ya bırakmak zorunda kalmıştır. Bu çalışmada Kızılbaş Türkmenlerin at koşturduğu İran coğrafyasında Safevî tarihinin önemli birbölümünü, merkezi devlete geçiş süreci anlatılmıştır.
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitaba henüz kimse yorum yapmamıştır.