Sanayi Toplumu İçin Sanayi Yazıları

"Bu kitap İlhan Tekeli'nin 1960'lı yıllarda, Birinci Beş Yıllık Planla birlikte Türkiye'de içine girilen sanayileşme yoluyla kalkınma tutkusunun güçlü olduğu bir dönemde, Türkiye'nin sanayileşmesi konusunda yazdığı yazılardan oluşuyor. O günlerde ulaşılmak istenilen sanayileşmenin Fordist bir sanayileşme olacağı konusunda kavramsal bir gelişme henüz yaşanmamıştı. Bu kavramın üretilmesi için esnek sanayi üretiminin gelişmeye başlaması gerekiyordu.

Bu kitaptaki yazılar Tekeli'nin iki farklı ilgi alanını yansıtıyor. Bunlardan birinci grubu Türkiye'nin sanayileşme tarihine ilişkin yazılar oluşturuyor. Bu yazıların okunması Birinci Dünya Savaşı sonrasında sanayileşmek isteyen bir ülkenin ne tür uluslararası ve ulusal dirençlerle karşılaştığının daha derinden kavranmasına yardım ediyor.

İkinci grup yazı sanayileşmeyle yer seçimi kuramları arasındaki ilişki üzerinde duruyor. Bu yazılarda yer seçimi kuramına dayanarak geliştirilen kavramsal çerçeve ağırlık kazanmaktadır. Bu kuram temelde mikro ekonomik düzeydedir ancak bu yazılarda makro düzeyde Türkiye'nin kalkınma politikalarıyla ilişkilendirilmiş bir ele alış söz konusu olmaktadır. Unutulmamalı ki yer seçimi kuramı mikro olmasına karşın geç sanayileşen bir ülke olan Almanya'da, İngiltere'de gelişen sanayileşmemiş ülkelerin tarım alanında kalmasını tavsiye eden uluslararası ticaret kuramının karşısında, sanayileşmeye bir dayanak teşkil etmek için geliştirilmiştir. Bu nedenle üçüncü dünya ülkelerinin kalkınma politikalarıyla kolayca eklemlenmektedir."