Son Şehbender - Müftüoğlu Ahmet Hikmet

1870'te İstanbul'da doğan son Budapeşte Şehbenderi Müftüoğlu Ahmet Hikmet Bey ya da bilinen adı ile Ahmet Hikmet Müftüoğlu aslen Moralı olup dedeleri ulemadandır. Dedeleri uzun yıllar müftülük yaptıklarından torunlar “Müftüoğlu” lakabıyla anılır.

2. Meşrutiyet sonrasında yükselen Türkçülük cereyanının savunucuları arasında sayılıp Türk Derneği, Türk Ocakları, Türk Bilgi Derneği ve Türk Yurdu gibi yapılarda fiili görev almış, Türk ve Macar tarihleri ile onların ilişkilerini ilmî bir şekilde inceleyerek bu konuda birçok önemli makaleyi kaleme almıştır.

Ahmet Hikmet'in en önemli görevi, Birinci Dünya Savaşı yılları gibi kritik bir dönemde Osmanlı'nın müttefiki Avusturya-Macaristan'da Budapeşte şehbenderliği olmuştur. Savaş ortamında hem bir ülkeyi temsil etmek hem de bu nazik zamanda vazifeyi hakkıyla yapabilmek Ahmet Hikmet'i hem yormuş hem de ona farklı kapılar açmıştır. Macaristan'da Türk milletini temsil eden Ahmet Hikmet, Türk-Macar dostluğunun gelişmesi için çabalamış; kültür, edebiyat ve tarih sahalarına paha biçilmez çok eser kazandırmıştır.

Ahmet Hikmet'in Budapeşte şehbenderliği yıllarında yaptığı faaliyetleri ve o dönemdeki Türk-Macar ilişkilerinin merkeze alındığı bu çalışmada onun hayatı, sanatı, eserleri, Peşte yılları, ortak mazinin iki evladı Türkler ve Macarların münasebetleri ağırlıklı olarak dönemin kaynakları esas alınarak incelenmiştir. Konuyla ilgili birçok kaynak taranmış, dönemin süreli yayınlarında kalan birçok yazı ve yeni bilgiler gün yüzüne çıkarılmıştır. Bunlar arasında, süreli yayınlarda yer alan ve bugüne bakan kıymetli makaleler tespit edilip Latin harflerine aktarılarak ilk defa okura sunulmuştur.