Tasavvufun Dili 3_{Makam ve Marifet}

Dinde 'yol' kavramı önemlidir. Şeriat, mezhep ve tarikat, yol anlamına gelir. Sufiler, tutmuş oldukları yola genellikle tarik/tarikat derler. Tasavvuf yoluna girmeye ve bu yolu tutmaya süluk, bu yolda yürümeye seyr ve sefer dendiği gibi bu yolu tutanlara ehl-i tarik, ehl-i süluk, salik ve sair gibi isimler verilir. Bu anlamda sufi Hakk'a giden yolun yolcusudur. Bu, sonsuzluğa giden uzun, çetin ve meşakkatli bir yoldur. Bu yolun bir takım menzilleri/durakları vardır. Bu menzillere makam denir. Bir menzilden, onu izleyen bir üstteki menzile ulaşmak için çalışmak, çabalamak, sürekli olarak uğraşmak, didinmek ve çile çekmek gerekir. Bu şekilde meşakkatli, zahmetli ve çileli bir yolculuk yaparak bir menzilden diğerine ermeye münazele (menzilden menzile erme) denir. Varılan menzil ve makam erme/vuslat noktasıdır. Her makam bir vuslat noktası olduğundan makamların sayısı kadar vuslat çeşitleri vardır. Bir makamı geçtikten sonra yeni bir makama ulaşana vasıl ve ehl-i vuslat/eren, ermiş denir. Vasıl olmak ve ermek, Hakk'a ulaşmak, daha doğrusu Hak Teala'ya yaklaşmak ve O'nun yakınlığını kazanmak (kurb, kurbet) demektir. Bu durumda olanlara mukarreb ve kurbet ehli denir. Dinde en büyük saadet Hak Teala'nın yakınlığını kazanan kullar arasına girmektir.