Teke Yörükleri (1800-1900) (Ciltli)
Teke Yörüklerinin ele alındığı bu çalışma ile ondokuzuncu yüzyılda yörede konargöçer hayatı sürdüren oymak ve obaların sosyo-ekonomik durumları arşiv belgeleri kullanılarak aydınlatılmaya çalışılmıştır. Yöredeki oymak ve obalar ile bunların idari ve sosyal yapıları ele alınıp, ayrıca yerleştikleri alanları belirlenmiştir. Yaylak, kışlak ve güzlek alanları ile göç yolları ve konaklama merkezleri yanında göç anlayışları eser içerisinde yer almaktadır. Kullandıkları mesken türleri ve eşyalardan ayrıntılı şekilde bahsedilmiştir. Ondokuzuncu yüzyılda Teke yöresinde azımsanamayacak kadar hane ve nüfusa sahip olan Yörükler, zaman içerisinde yörede tedricen yerleşmişlerdir. Önemli bir vergi ve asker kaynağı potansiyeli bulunan Teke Yörükleri hayvancılık ve zirai faaliyetleri üzerinden vergilerini ödeyip askeri hzimetlerini yerine getirmişlerdir ancak artan vergi yükü ve asker talebi nedeniyle taşradaki idarecilerle anlaşmazlıklar da yaşamışlardır. Yerleşik ahali ile yaşadıkları çatışmalarda etkili olanlara verilen tahribatlar ile yaylak ve kışlak anlaşmazlıkları başta gelirken yine yerleşik ahali ve birbirleri ile arazi anlaşmazlıkları yanında alacak ve borç meseleleri gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan sosyal hadiseler bulunmaktadır.
Hayvancılık ve tarım alanında ülke ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlamakla birlikte saray ve ordu başta olmak üzere bulundukları sancaklar ile çevrelerinin, gıda ve hammadde ihtiyaçlarını karşılamışlar hatta besledikleri yük hayvanları ile taşımacılık alanında önemli roller üstlenmişlerdir. Aile ve mülkiyet anlayışlarından beslenme ve giyim kuşam alışkanlıkları ile dericilik ve dokuma alanına kadar eski Türk kültürünü aralarında yaşatmışlardır. Zengin bir halk müziği birikimine de sahip olan Teke Yörükleri bütün bu kültürel birikimlerini uzun yıllar yörede korudukları gibi Türk kültürüne bağlılıklarını sürdürmektedirler. Bu çerçevede arşiv vesikalarına dayalı olarak hazırlanan bu eser, ondokuzuncu yüzyıl Teke Yöresi Yörük sosyo-ekonomik hayatının aydınlatılması açısından önemli bir çalışma niteliği taşımaktadır.
- Açıklama
Teke Yörüklerinin ele alındığı bu çalışma ile ondokuzuncu yüzyılda yörede konargöçer hayatı sürdüren oymak ve obaların sosyo-ekonomik durumları arşiv belgeleri kullanılarak aydınlatılmaya çalışılmıştır. Yöredeki oymak ve obalar ile bunların idari ve sosyal yapıları ele alınıp, ayrıca yerleştikleri alanları belirlenmiştir. Yaylak, kışlak ve güzlek alanları ile göç yolları ve konaklama merkezleri yanında göç anlayışları eser içerisinde yer almaktadır. Kullandıkları mesken türleri ve eşyalardan ayrıntılı şekilde bahsedilmiştir. Ondokuzuncu yüzyılda Teke yöresinde azımsanamayacak kadar hane ve nüfusa sahip olan Yörükler, zaman içerisinde yörede tedricen yerleşmişlerdir. Önemli bir vergi ve asker kaynağı potansiyeli bulunan Teke Yörükleri hayvancılık ve zirai faaliyetleri üzerinden vergilerini ödeyip askeri hzimetlerini yerine getirmişlerdir ancak artan vergi yükü ve asker talebi nedeniyle taşradaki idarecilerle anlaşmazlıklar da yaşamışlardır. Yerleşik ahali ile yaşadıkları çatışmalarda etkili olanlara verilen tahribatlar ile yaylak ve kışlak anlaşmazlıkları başta gelirken yine yerleşik ahali ve birbirleri ile arazi anlaşmazlıkları yanında alacak ve borç meseleleri gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan sosyal hadiseler bulunmaktadır.
Hayvancılık ve tarım alanında ülke ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlamakla birlikte saray ve ordu başta olmak üzere bulundukları sancaklar ile çevrelerinin, gıda ve hammadde ihtiyaçlarını karşılamışlar hatta besledikleri yük hayvanları ile taşımacılık alanında önemli roller üstlenmişlerdir. Aile ve mülkiyet anlayışlarından beslenme ve giyim kuşam alışkanlıkları ile dericilik ve dokuma alanına kadar eski Türk kültürünü aralarında yaşatmışlardır. Zengin bir halk müziği birikimine de sahip olan Teke Yörükleri bütün bu kültürel birikimlerini uzun yıllar yörede korudukları gibi Türk kültürüne bağlılıklarını sürdürmektedirler. Bu çerçevede arşiv vesikalarına dayalı olarak hazırlanan bu eser, ondokuzuncu yüzyıl Teke Yöresi Yörük sosyo-ekonomik hayatının aydınlatılması açısından önemli bir çalışma niteliği taşımaktadır.
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitaba henüz kimse yorum yapmamıştır.