Terör ve Toplum

Prof. Dr. Zafer CİRHİNLİOĞLU tarafından kaleme alınan bu çalışma Gündoğan Yayınları tarafından yayımlandı.

Terör ve Toplum kitabı, alanında var olan diğer kitaplar arasında, kanımca en kaliteli ve okunmaya değer kitaplardan birisidir. Çünkü çalışma, oldukça titiz ve yoğun bir çalışmanın ürünü olduğunu daha kitabın ilk sayfalarında okuyucuya belli etmektedir.

Bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölümde, terör kavramının tarihsel süreci incelenmektedir. Özellikle 11 Eylül saldırılarından sonra terör ve terörist kavramlarının daha belirgin bir hale geldiği yadsınamaz. Terör kavramı, kelime olarak bünyesinde korkuyu barındırmaktadır. Terör de asıl önemli olan nokta, terör eylemlerinin siyasi bir içeriğe sahip olmasıdır.

Cirhinlioğlu, terör ve terörizmin çağrıştırdığı noktaları şekilde özetlemektedir:
*Siyasi amaçları vardır.
*Şiddet içerir ve korkuyu yaymak ister.
*Genellikle masum insanları ve o toplumun stratejik öneme sahip noktalarını hedef alır.
*Tarihseldir.
*Ulusal ve uluslar arası boyutu vardır.
*Planlı, sistemli ve örgütlüdür.

Gerçekten de terör ve terörizme baktığımız zaman bu özelliklerin hepsini görebilmekteyiz. Bu maddeler, bizlere terör olaylarını, diğer şiddet olaylarından ayırmada yardımcı olacaktır.

Kitabın ikinci bölümünde ise terör olayları ile Dünyadaki eşitsizlikler ve yoksulluklar arasında bağlantı kurulmakta ve konuyla ilgili kuramlara yer verilmektedir. Eşitsizlikler, tarihin her döneminde vardı ve var olmaya devam edecektir. Kapitalist sistemin temelinde eşitsizlikler yer almaktadır. Ancak bu bölümde değinilen asıl nokta, eşitsizliğin teröre kaynaklık edip etmeyeceği sorunsalıdır.

Üçüncü bölümde, küresel terör kavramı üzerinde durulmaktadır. Özellikle 11 Eylül saldırılarından sonra, terörün küreselleşmesi söz konusu oldu. Küresel terör kavramı, dünya genelinde çok büyük bir ilgi topladı. Ancak ilginç olan 11 Eylül saldırılarına maruz kalan ABDnin, bu saldırıları sanki tüm Dünya ülkelerine yapılmış gibi lanse etmesi oldu. Bu durumda ABDye yapılan terör saldırıları, tüm Dünya ülkelerinin derdi oldu ve böylece terör küreselleşti. Ama unutulmamalıdır ki; 11 Eylül saldırıları ABDye yöneliktir. Bu saldırılarda insanların ölmesi gerçekten de son derece üzüntü vericidir. Bununla birlikte Amerikanın bu saldırıyı küresel hale getirmesi ise bir o kadar kaygı vericidir. Tüm Dünyada yıllardır terör olayları olurken, bunlara ses çıkartmayan veya geç müdahale eden- ABD, kendisine yönelik saldırılarda terörü küreselleştirebiliyor. Cirhinlioğluna göre küresel terör kavramı bir hatadır, yanılsamadır.

Dördüncü bölümde, terör çeşitleri üzerinde durulmaktadır. Bu konu hakkında açıklamalar yapan kuramcıların Terör çeşitleri ayrımlarına yer verilmektedir. Bu ayrımlardan bazıları; bireysel terörizm, grup terörizmi, devlet terörizmi, siyasi terörizm vb. olarak sıralanabilir. Bu bölümde terör çeşitleri en ince ayrıntısına kadar açıklanmakta ve okuyucuya sunulmaktadır.

Kitabın beşinci bölümünde neden terörist oluyorlar? sorusu üzerinde durulmaktadır. Burada saldırganlığa ilişkin genel gören kuramlara yer veriliyor ve olay bilimsel bir çerçeve içerisinde inceleniyor. Bu noktada esas önemli olan; terörist eylemlerin, psikolojik bir patolojiden kaynaklanıp kaynaklanmadığı görüşüdür. Cirhinlioğlu, bu konuyla ilgili olarak oldukça yalın bir şekilde düşüncelerini belirtiyor.

Kitabın altıncı bölümünde ise Türkiye ve terör konusu üzerinde duruluyor. Burada özellikle 1960lı yıllardan başlayarak tarihsel bir araştırma yapılıyor. 1960lı yıllardaki öğrenci hareketlerinden eser kalmadığını, genç kuşakların neyi savunduklarını bilmediği bir durum olduğunu söylüyor. Bu konularla ilgili olarak farklı yazarların farklı görüşlerine yer veriliyor. Ardından PKK terör örgütü ile mücadelelere yer verilmekte ve teröre kaynaklık ettiği düşünülen faktörler sıralanmakta.

Kitabın sonuç bölümü ise genel bir değerlendirmeden oluşmaktadır.

Terör ve Toplum kitabı, konuya ilgi duyan ya da bu alanda çalışmak isteyen insanlar için hem çok önemli bir kaynak, hem de çok iyi bir yol gösterici olacaktır. Ele alınan konuların gündemini koruması, olayların son derece açık bir şekilde açıklanması kitabı özel kılan diğer faktörler arasındadır.
Ayhan DEVER