Tunç Asker - Türk Romanında Asker Miti ve Militarizm (1923-1938)
H. C. Andersen “Kurşun Asker” masalını da içeren Çocuklar İçin Anlatılan Peri Masalları'nın ilk kitapçığını yeni Türk edebiyatının doğuşuna işaret eden Tanzimat'ın ilanından bir yıl önce, 1838'de yayımladı. Bu tek bacaklı, kırılgan ve naif asker o tarihten bu yana bütün dünyada sevginin ve sadakatin timsali oldu. Oysa yeni Türk edebiyatında asker temsilinin dayandığı kurmaca dışı ve kurmaca metinlerde askerin hammaddesi çok daha sağlam bir metaldir: tunç. Bu metinlerde bir leitmotif olarak tunç, hemen şaşmaz bir kural olarak, askerin hammaddesi olarak işlenir. Tunç asker, metinlerarası bir bağla akrabası olduğu kurşun askerin aksine, dayanıklılık, kahramanlık ve erkeklik sembolüdür. Ancak barışın imzalanmasıyla bu güdümlü edebiyat, hikâyesini anlattığı meçhul asker gibi evine dönmez. Özellikle de erken Cumhuriyet dönemi romanlarında grotesk asker betimlemelerinin, dergi ve kitaplarda golemvâri asker çizimlerinin revaçta olduğu bir tunç devri başlar.
- Açıklama
H. C. Andersen “Kurşun Asker” masalını da içeren Çocuklar İçin Anlatılan Peri Masalları'nın ilk kitapçığını yeni Türk edebiyatının doğuşuna işaret eden Tanzimat'ın ilanından bir yıl önce, 1838'de yayımladı. Bu tek bacaklı, kırılgan ve naif asker o tarihten bu yana bütün dünyada sevginin ve sadakatin timsali oldu. Oysa yeni Türk edebiyatında asker temsilinin dayandığı kurmaca dışı ve kurmaca metinlerde askerin hammaddesi çok daha sağlam bir metaldir: tunç. Bu metinlerde bir leitmotif olarak tunç, hemen şaşmaz bir kural olarak, askerin hammaddesi olarak işlenir. Tunç asker, metinlerarası bir bağla akrabası olduğu kurşun askerin aksine, dayanıklılık, kahramanlık ve erkeklik sembolüdür. Ancak barışın imzalanmasıyla bu güdümlü edebiyat, hikâyesini anlattığı meçhul asker gibi evine dönmez. Özellikle de erken Cumhuriyet dönemi romanlarında grotesk asker betimlemelerinin, dergi ve kitaplarda golemvâri asker çizimlerinin revaçta olduğu bir tunç devri başlar.
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitaba henüz kimse yorum yapmamıştır.