Türk Ceza Kanunu'nda Göçmen Kaçakçılığı

Göç kavramı; insanların ihtiyaç duyduğu çeşitli sebepler nedeni ile (ekonomik, sosyal, siyasi, güvenlik) bulundukları yeri değiştirerek başka yere gitmeleri olarak tanımlanmış olup; yer değiştirme hususunu diğer seyahatlerden ayıran temel nokta gidilecek yerde yaşamı sürdürme olgusudur. Tez konumuz açısından ise yasadışı göç kavramı üzerinde durulmuş olup; yasadışı göç; birey veya toplulukların yaşadıkları yeri terk ederek illegal yollardan bir başka ülkenin siyasi sınırları içerisine girmeleri, o sınırlar içerisinde yine bulundukları ülkenin hukuk mevzuatına aykırı olarak bulunmaları durumudur.

Türk Ceza Kanunu'nda Göçmen Kaçakçılığı suçunun araştırma yapıldığı işbu tezde; göç, göçmen suçu ayrıntılı incelenerek ve sınıflandırma ve türleri üzerinde durulmuş olup; göçmen kaçakçılığı suçu gerek uluslararası sözleşmeler gerek ise Türk Ceza Hukuku mevzuatı çerçevesinde (765 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri mukayese edilerek) Yargıtay kararları ve mahkeme uygulamaları da dikkate alınarak somutlaştırılmaya çalışılmıştır.

Göçmen kaçakçılığı suçunun 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunumuzun 79. maddesinde seçimlik hareketli suç olarak düzenlendiği dikkate alınarak her bir seçimlik hareket bakımından değerlendirme yapılmıştır. Göçmen Kaçakçılığı suçunun maddi unsurları, faili, mağduru, konusu, hukuka uygunluk nedenlerinin uygulama alanı bulup bulamayacağı hususu, suçun tarafları ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.

Göçmen kaçakçılığı suçunun manevi unsuru olan doğrudan ya da dolaylı şekilde maddi çıkar temin etmesi üzerinde durulmuş olup; maddi çıkardan ne anlaşılması gerektiği, maddi çıkarı sağlayan kişinin üçüncü kişi veya mağdur olup olmadığının önemi, maddi çıkarın elde edilip edilmemesinin suçun vuku bulup bulmayacağı bakımından değerlendirilmesi Yargıtay kararları ışığında ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Göçmen kaçakçılığı suçu bakımından uygulamada önem arz eden suçun özel görünüş biçimleri olan teşebbüs kurumu değerlendirilmekle; yabancı kimseyi ülkeye sokma bakımından teşebbüs, yabancının yasal olmayan yollardan ülkede kalmasına imkân sağlama bakımından teşebbüs, Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkarılmasına imkân sağlama fiilleri bakımından teşebbüs hükümleri ayrı ayrı ayrı ele alınmıştır.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 79. maddesi birinci fıkrasına 22.07.2010 tarih ve 6008 sayılı kanunla eklenen hüküm ile uygulamada ortaya çıkan durumlar değerlendirilerek; 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu ile mukayesesi yapılmıştır. Yine suçta iştirak ve içtima kavramları üzerinde durularak ayrıntılı olarak inceleme konusu yapılarak; söz konusu kurumların göçmen kaçakçılığı suçu bakımından önem ve farklılık arz eden durumları üzerinde Yargıtay ve mahkeme uygulamaları da değerlendirilerek inceleme yapılmıştır. Göçmen kaçakçılığı suçunun nitelikli halleri ayrıntılı olarak değerlendirilmiş olup; 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu bakımından değerlendirmesi yapılarak suçun nitelikli hallerinin uygulaması bakımından kanaatimiz de eklenmiştir.

Tezin son bölümünde ise; göçmen kaçakçılığı suçu açısından yetkili mercilerce soruşturma ve kovuşturma aşamasında uygulanacak usul ve hükümler irdelenmiş olup; soruşturma ve kovuşturma aşamasında uygulanabilecek koruma ve güvenlik tedbirleri şartları, uygulanma şekilleri irdelenmiştir. Suçun Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen yaptırımları bakımından suçun temel hali ve nitelikli hali bakımından ayrı ayrı değerlendirme yapılmıştır. Tüzel kişiler açısından suçta faillik hususu tartışılmış olup; göçmen kaçakçılığı suçu bakımından tüzel kişilerin sorumluluğu değerlendirilmiştir. Bu bağlamda tüzel kişiler hakkında yetkili merci kararı ile uygulanabilecek güvenlik tedbirleri, şartları ve uygulanma biçimleri örneklerle açıklanmıştır.

“Türk Ceza Kanunu'nda Göçmen Kaçakçılığı” isimli bu kitabı, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde 02.07.2019 tarihinde savunduğum ve oybirliği ile başarılı kabul edilen yüksek lisans tezim oluşturmaktadır. Bu çalışmada, globalleşen dünyada önemli bir sorun teşkil eden göçmen kaçakçılığı suçu tüm ayrıntıları ile birlikte ele alınmış olup; Yargıtay içtihatları ve mahkeme uygulamaları da gözetilerek bilgi sunulması amaçlanmıştır.