Türkçe Sözlük

Bir dilin sözvarlığı o toplumun dünyaya bakışını, değer yargılarını, bilimde, sanatta aldığı yolu, gelenek ve göreneklerini yansıtır. Bu nedenle çağdaş bir sözlük, dilin bütün metinlerini kapsayan veritabanına dayanmaktadır.

Atatürk'ün kurduğu Türk Dil Kurumu'nda (1932-1983 arasında) bu amaçla önemli adımlar atılmıştır. Çünkü 1940'lara değin kapağında "Türkçe Sözlük" yazan ve Türkçenin sözvarlığını içeren derli toplu bir yapıt yoktu. 1932'de Atatürk'ün öncülüğünde başlayan Dil Devrimi ile Türkiye Türkçesinin sözvarlığını oluşturmak için halk ağzındaki sözcükler derlenmiş, eski kaynaklar taranmıştır. 1935'te Atatürk'ün yönlendirmesiyle ve büyük bir kurulca hazırlanan "Cep Kılavuzları" Türkiye Türkçesinin bütün sözvarlığını kapsayacak bir başka büyük adımdır; Türkçenin sözcük yapma yolları işletilerek yabancı sözcüklere Türkçe karşılık bulunmuş, Türkçe olmayan kavramlar için yepyeni sözcükler türetilmiş, Türkçe Sözlük'ün ortaya çıkması için büyük çaba harcanmıştır. O dönemden bugüne bütün bu çalışmalara onlarca dil uzmanı, dilsever katılmıştır. Hepsinin ortak ülküsü Dil Devriminin ışığında, Türkiye Türkçesinin bilim ve sanat dili olarak geliştirmektir.

Bu açıdan baktığımızda bu yapıt, Türkiye'de yayımlanan sözlüklerin pek çoğuna kaynak olmuş, Türkçeyi oya gibi işleyen yazarların da başucu yapıtı olmayı sürdürmüştür; sürdürecektir.

(Tanıtım bülteninden)