Vankulu Lügati (Ciltli)

Vankulu Lügati, Cevherî'nin kaleme aldığı ve es-Sıhâh diye meşhur olan Arapça sözlüğün Vankulu Mehmed Efendi (ö. 1000/1592) tarafından yapılmış tercümesidir. Eser 28 bâbdan, her bâb ise 28 fasıldan oluşmaktadır. Eseri değerli kılan yönlerden birisi, bir Osmanlı müellifinin kaleminden çıkıp matbaada basılan ilk kitap olmasıdır. Zira eser 31 Ocak 1729 (1 Recep 1141) tarihinde İbrahim Müteferrika tarafından yayına hazırlanarak neşredilmiştir. İslâmî ilimlerin ve şer?î hükümlerin Arapça ifadelerle dolu olduğundan ve bu nedenle bu dilin öğrenilmesi gerektiğinden bahseden Vankulu Mehmed Efendi, lügatinde kelimeleri asıllarının son harflerine göre tertip etmiş ve karşılıklarını yazmıştır. Alimler arasında yaygınlık kazanarak ?baş ucu" eser haline gelen bu sözlük, Osmanlı ilim ve kültür dünyasına doğrudan katkı sağlamıştır.