Yeni Türk Borçlar Kanunu'na Göre Pazarlamacılık Sözleşmesi

Kanun koyucu, bağlı tacir yardımcılarından olan ve 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 454. maddesinde düzenlenmiş bulunan seyyar tüccar memurunu yürürlükten kaldırmış, onun yerine ikame ettiği pazarlamacılık sözleşmesini ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun hizmet sözleşmelerine ayrılmış olan altıncı bölümünün içinde ikinci ayrımda 448‐460. maddeleri arasında düzenlemiştir. Böylece kanun koyucu TBK'nın 448. maddesinde “pazarlamacının sürekli olarak, bir ticarî işletme sahibi işveren hesabına ve işletmesinin dışında, her türlü işlemin yapılmasına aracılık etmeyi veya yazılı anlaşma varsa, bu anlaşmada belirtilen işlemleri yapmayı, işletme sahibi işverenin de buna karşılık ücret ödemeyi üstlendiği sözleşme” şeklinde tanımladığı pazarlamacılık sözleşmesini hizmet sözleşmesinin özel bir türü olarak düzenlediği görülmektedir. Belirtmek gerekir ki, kanun koyucu TBK'nın pazarlamacılık sözleşmesine ilişkin hükümlerini sevk ederken, küçük farklılıklar dışında İsviçre Borçlar Kanunu'nun 347‐ 350. madde hükümlerini neredeyse bire bir iktibas etmiştir.

Pazarlamacılık sözleşmesine ilişkin TBK'nın 448 vd. maddeleri incelendiğinde pazarlamacının işlev, görev ve unsurları itibariyle seyyar tüccar memurunun rolünü ikame ettiği ve bağımlı tacir yardımcısı şeklindeki yapının halen devam ettiği rahatlıkla söylenebilecektir.
Dolayısıyla pazarlamacının ticarî işletme organizasyonu ve pazarlamacılık faaliyeti içindeki yeri göz önüne alındığında hizmet sözleşmesi kapsamı altında değil, 818 sayılı mülga BK'da olduğu gibi “Diğer Tacir Yardımcıları” başlığı altında düzenlenmesi daha isabetli olurdu. Hemen belirtelim ki, pazarlamacılık sözleşmesine TBK'nın “Ticarî Temsilciler, Ticarî Vekiller ve Diğer Tacir Yardımcıları”başlıklı on ikinci bölümünde yer verilmemesi, onun bağımlı tacir yardımcısı sayılmasını engellemez. Sonuç olarak, pazarlamacılık sözleşmesi, 818 sayılı mülga BK'da düzenlenmiş olan seyyar tüccar memurunun çok daha ayrıntılı şekilde düzenlenmiş hali olup, pazarlamacı da seyyar tüccar memurundan başka bir şey değildir.