Menâzırü'l-Avâlim (3 Cilt Takım)

Giriş bölümünde Menâzırü'l-'avâlim'e kadar Osmanlı coğrafyacılığının gelişimi ve kaynaklarıyla bunların dahil oldukları gruplar genel olarak anlatılmıştır. 4 bölümden meydana gelen tahlil kısmının ilk bölmünde Âşık Mehmed'in hayatı, şahsiyeti ve eserleri incelenmiştir. İkinci bölüm Menâzırü'l-'avâlim'e ayrılarak burada eserin telif sebebi, ismi tahrir safhaları, tertip ve muhtevasıyla nüshaları tanıtılmış; üçüncü bölümde Menâzırü'l-'avâlim'in sözlü ve kitabî kaynakları ve yazarın kaynakları kullanma metodu işlenmiş; son bölümde ise eserin önemi ve buradan hareketle Osmanlı yazarlarına ve modern araştırmacılara tesirleri ele alınmıştır.


Şehirlerin coğrafî konumu, eğitim ve mimarî yapısı, yaşayanların sosyal, ekonomik ve kültürel durumlarıyla idarî teşkilâtları hakkında mühim bilgiler ihtiva eden, Osmanlı coğrafyasının kaynakları arasında en önemlilerinden biri olan Aşık Mehmedin Menâzirül-Avâlim adlı eseri büyük emek harcanarak üç cilt halinde bilim alemine kazandırılmıştır. Aşık Mehmed, XVI. yüzyılın sonunda (1597-1598) kaleme aldığı eserinde kendi müşahede ve intibaları yanında çeşitli şahıslardan duyduklarına dayanan sözlü kaynaklarla İslâm coğrafyacılarının eserlerinden ve bazı Osmanlı dönemi Türkçe eserlerinden faydalanmıştır.