Sigorta Hukuku Mevzuatı

Sigorta Hukukunda sosyal sigorta ve özel sigorta ayırımına uygun olarak sosyal sigorta hukuku (giderek: sosyal güvenlik hukuku) ve özel sigorta hukuku bölümlemesi ile karşılaşılmaktadır. Özel sigorta hukuku esas itibariyle sigorta sözleşmesini konu almaktadır ve Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümlerinden oluşmaktadır. Gerçekten, TTKnın Altıncı Kitabı Sigorta Hukukuna tahsis edilmiş bulunmaktadır.

Ne var ki, sigorta sözleşmesine ilişkin düzenleme sadece TTKdaki hükümlerden ibaret değildir. Bu bakımdan geniş ve mütenevvi düzenlemeler/hükümler kümesi ile karşılaşılmaktadır. Hal böyle olunca ilgili düzenlemelerin/hükümlerin derli toplu biçimde el altında bulundurulması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Bu zorunluluk; bizde Türk Sigorta Hukuku mevzuatını oluşturan düzenlemelerin/hükümlerin bir arada yayımlanması düşüncesini, giderek arzusunu yaratmıştır.

Kitap daha ziyade özel sigorta hukukuna yönelmiştir. Ancak özel sigorta hukuku bakımından hükümler içeren sosyal sigorta hukuku mevzuatını oluşturan düzenlemelerin belli başlıklarına da yer verilmiş; bu sebeple de başlıkta Sigorta Hukuku Mevzuatı denilmiştir.

Hiç şüphesiz bu konuda daha önce yapılmış başarılı çalışmalar vardır. Bu vesile ile de Yrd. Doç. Dr. Mehmet Somerin (Özel Sigorta Mevzuatı, Alkım Yayınevi, İstanbul 1997) ve Prof. Dr. Kemal Şenocakın (Özel Sigorta Hukuku Mevzuatı, 2. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2003) eserlerini özellikle belirmek isterim.

Ancak Ülkemizde Sigorta Hukuku bakımından da mevzuat yenilenmesinde büyük bir hareketin bulunması olgusu tekrar böyle bir çalışmanın daha kapsamlı olarak yapılmasını gerektirmiştir.

Gerçekten, dünden bugüne başta TTK ve kamusal düzenleme kanunu olmakla beraber sigorta sözleşmesi ile ilgili hükümler de içeren Sigortacılık Kanunu, giderek Sosyal Sigortalar Kanunu olmak üzere Sigorta Hukuku mevzuatında büyük değişiklikler yaşanmıştır. Çalışmamızın kapsamı oldukça geniş tutulmuş özel sigorta / sigorta sözleşmesi (sonuçta Özel Sigorta Hukuku) ile ilgili hükümler içeren Kanunlar ile birlikte Bakanlar Kurulu Kararlarına, Yönetmeliklere de yer verilmiş ve pek tabii olarak Sigorta Hukukunda ayrı bir önem taşıyan genel şartlar da tamamiyle yansıtılmıştır. Böylece özel sigorta / sigorta sözleşmesine ilişkin hemen tüm düzenlemelerin bir arada el altında toplanması sağlanmak istenmiştir.

Gerek yabancı uygulamacılar ve gerekse ülkemizde bilimsel çalışma yapanların gereksinimini karşılamak üzere TTKnın sigortaya ilişkin hükümlerinin İngilizce çevirisine yer verilmiştir.

Ne var ki, bir yandan oldukça sık değişmeleri diğer yandan konuları itibariyle her zaman hukukla ilgili olmamaları nedeniyle genel olarak genelgelere ve tebliğlere yer verilmemiştir. Bunlar özellikle Hazine Müsteşarlığının internet sayfasından temin edilebilir.

Öte yandan Avrupa Birliğinde sözleşme hukukunun birleştirilmesi bağlamında yapılan çalışmaların sonucunda hazırlanan Avrupa Sözleşme Hukuku İlkeleri (Principles of European Contract Law/PECL) sonrasında sigorta sözleşmeleri ile ilgili olarak Avrupa Sigorta Sözleşmesi Hukuku İlkeleri (Principles of European Insurance Contract Law/PEICL) üzerinde çalışma başlamış ve bu çalışma yayımlanmıştır. Bu çalışma henüz tamamlanmış değildir; tamamlanır ve ABnin yetkili organlarınca yürürlüğe konulursa (yasalaşırsa) AB hukukunun bir parçası haline gelecektir. Özellikle karşılaştırmalı hukuk bakımından araştırma yapanlara kolaylık sağlamak amacıyla anılan çalışmanın/düzenlemenin İngilizce metnine yer vermiş bulunuyoruz. Bu çalışma metninin Türkçe tercümesi Prof. Dr. Samim Ünanve Prof. Dr. Kerim Atamertarafından yapılmış ve Sigorta Hukuku Türk Derneği tarafından yayımlanmıştır. İlgi duyanlar bu adresten temin edebilirler.

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde birlikte çalıştığımız değerli öğrencim ve meslektaşım Yrd. Doç. Dr. Fatih Aydoğan; ben; özel sigorta hukuku mevzuatını yayımlamak konusundaki düşüncemi kendisine açtığım andan itibaren büyük bir iştiyakla çalışmaya katılmak istemiş ve eserin gün ışığına çıkmasında olağanüstü bir çaba harcamıştır. Olumlu yaklaşım biçimi, ancak kendisine ve insana/insanlığa güveni olan kişilerin sahip olabileceği çok önemli bir meziyettir. Kendisine bir kez de burada teşekkür ediyorum.

Ayrıca ve özellikle İngilizce çeviriyi Aydoğan ile birlikte gerçekleştiren sayın Av. Gizem Demiroka ve çevirinin gözden geçirilmesi bakımından sayın Av. Mehmet Günün kişiliğinde GÜN AVUKATLIK BÜROSUna, özellikle değerli mensubu Stj. Av. Bentley James Yaffeye içten teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Kapak tasarımı ve renk seçimindeki katkılarından ötürü sevgili Ahmet Gökhan Yakupoğluna da sonsuz teşekkürlerimizi iletiyoruz.

v

Son olarak ifade etmek isterim. Benim 1964den başlayarak son yıllara kadar sürdürdüğüm İstanbul Sultanahmet Adliyesindeki bilirkişilik faaliyetim Sigorta Hukuku ile karşı karşıya gelmemi sağlamış, ancak bu alandaki çalışmalarım hukuk danışmanı olarak görev yaptığım sigorta şirketlerinde yoğunluk kazanmıştır. Bu bağlamda bana sektörün kapılarını açan Anadolu Sigorta önceki Genel Müdürlerinden (eşsiz ve güzide insan) sayın Ahmet Yavuzbaşta olmak üzere, kronolojik sırayla TEB Sigorta (şimdi Zürich Sigorta) önceki Genel Müdürlerinden (hali hazırda Ak Sigorta Genel Müdür Yardımcısı) sayın Fahri Altıngözü, Liberty Sigorta önceki genel müdürlerinden sayın İ. Ragıp Yergini ve Ak Sigorta Genel Müdürü sayın Uğur Güleni özellikle ve sevgi ve saygıyla anmak isterim. Birlikte idrak ettiğimiz çalışma hayatının güzel hatıraları gönlümde müstesna bir yer işgal etmektedir. Eseri sayın Aydoğanla birlikte gönülden gelerek kendilerine ithaf ediyoruz.

v

Zevkli kapağı ve mükemmel baskısı kitabın Vedat Kitapçılıkta basıldığını zannederim belli ediyordur; sevgili Vedat Carbaşa ve başta sayın Berrin Doğrulolmak üzere emeği geçen tüm çalışanlarına içten teşekkürler.



Prof. Dr. Hüseyin Ülgen

Teşvikiye, İstanbul 2014