Sınıraşan Organize Suçlar

Kavramlar, Yöntemler, Eğilimler

Küresel suçlar veya uluslararası suçlar olarak da adlandırılan, ancak en yaygın şekilde sınıraşan suçlar şeklinde ifade edilen suç çeşitleri, günümüz dünyasının en önemli güvenlik sorunlarındandır. Sadece bir ülkenin değil, birkaç ülkenin, hatta tüm dünyanın ortak sorunu haline gelen bu suçlar, sayıları artan suç grupları ve sayıları artan suç mağdurları ortaya çıkarmaktadır.
Küresel suçların mağdurları ise çok çeşitlidir. Örneğin, çocuklar ve kadınlar gibi hassas gruplar insan ticaretinde; çeşitli uyuşturucu maddelerle zehirlenen ilköğretim ve lise çağlarındaki gençler uyuşturucu kaçakçılığında; devletler, şirketler, bireyler bilişim suçlarında veya suç gelirlerinin aklanması suçlarında mağdur olabilmektedir. Bu mağduriyetin çeşitli boyutları kimi zaman fiziksel bütünlüğün zarar görmesi, kimi zaman da milyonlarca dolar veya eşdeğer seviyede maddi kayıplar şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Bundan 20-30 yıl öncesine kadar ülke içinde yapılanan ve faaliyetlerini sürdüren organize suç grupları, iletişim ve ulaşım kanallarının hızlanması ve kolaylaşması, sınırların şekil değiştirmesi gibi sebeplerle sınırlar ötesine açılmış, ülkeler arasında oluşan yasadışı bağlantıları ile uluslararası örgütler haline dönüşmüşlerdir. Bu dönüşüm, görsel, işitsel, yazılı veya elektronik kitle iletişim araçlarının da sağladığı kolaylıkların etkisiyle, daha önceden bildiğimiz kültürel bağlara dayalı mafya tipi örgütlerden daha farklı yapılanan, şirket mantığıyla çalışan, daha profesyonel ve esnek yapılanma şekilleri ve işbirliği modelleri haline gelmiştir.
Gün geçtikçe yeni yöntemler ve yeni aktörlerle gün yüzüne çıkan sınıraşan örgütlü grupların faaliyetlerinin, örgütsel yapılarının ve bu suçların arka planında yatan motivasyonlarının daha iyi anlaşılması ve doğru bilinmesi gerekmektedir. Bu bilgi sadece güvenlik güçlerinin ya da bu suçlar üzerine çalışma yapan/yapacak akademisyenlerin duyacağı ihtiyaçla sınırlı olmamalıdır. Yazılı ve görsel medyaya yansıyan yüzüyle organize suçlar ve mafyanın başka ne gibi yüzleri olduğu, medyadaki tariflerin ne derece doğru veya yanlış olduğu da güncel basını takip edenlerce bilinmeli, yorumlanmalı ve tartışılmalıdır.
Bu kitap, tek tek sınıraşan örgütlü suç çeşitleri hakkında Türkçe kaynak sıkıntısı yaşayan ve arayış içinde olan okuyucular için faydalı olacağını düşündüğümüz güncel, kapsamlı ve doyurucu bir çalışmadır.
Her biri alanında uzman yazarlar tarafından kaleme alınmış bölümler, okuyucuyu sınıraşan suçlar alanındaki uluslararası gelişmeler ile, Türkiye içindeki eğilimleri de sunmaktadır. Bölümler, her sınıraşan suç çeşidinin kavramsal boyutunu, bu suçlara yol açan/kolaylaştıran etmenleri, suç örgütlerinin yapılarını ve yöntemlerini, ulusal ve uluslararası trendleri ve mücadele stratejilerini sunacak şekilde düzenlenmiştir. Okuyucular, her suç çeşidi için suçun hangi boyutlara ulaştığını görebilecek ve verilen mücadelenin sonuçlarını ortaya koyan istatistikleri de en güncel haliyle bölümler içinde bulabilecektir.
Kitapta sınıraşan suç çeşitlerinin tamamına yer verilmemiştir. Onun yerine, bu suçlar arasında etkisi, maliyeti ve zararları küresel ve ulusal bazda en fazla ön plana çıkanlar tercih edilmiştir. Bu çerçevede, uyuşturucu kaçakçılığı, bilişim suçları, insan ticareti, göçmen kaçakçılığı, terörizm ve karaparanın aklanması konuları seçilmiştir. Ayrıca, bu kavramların daha doğru ve iyi anlaşılabilmesi için sınıraşan örgütlü suçların gelişimi ve değişimi ile bu suçlarla mücadeleye ilişkin bölümlere de yer verilmiştir.
Kitap toplam dokuz bölümden oluşmaktadır. -Sınıraşan Suçlar: Tanımı, Ortaya Çıkış Süreci ve Gelişmesi- başlıklı birinci bölümde, sınıraşan suç kavramı ve tanımı üzerine yapılan tartışmalara değinmekte ve ardından bu suçların nasıl, nerede, ne şekilde ortaya çıktığını, nasıl gelişim ve değişim gösterdiğini detaylı biçimde incelemektedir.
-Uyuşturucu Maddeler ve Sınıraşan Uyuşturucu Kaçakçılığı- başlıklı ikinci bölümde, çeşitli türleri, kaçakçılık rotaları, yöntemleri ile topluma verdiği zararlar yönüyle günümüzün en onulmaz sorunlarından birisi olan uyuşturucu problemi kaçakçılık boyutuyla irdelenmektedir.
-Bir Sınıraşan Suç Türü Olarak Bilişim Suçları- adlı üçüncü bölümde, internet ve bilişim teknolojisinin suçlu kişiler ve gruplarca nasıl kötüye kullanıldığı, hangi kişilerin ne tür yöntemlerle bilgisayarlar üzerinden dolandırıcılık yaptıkları, bu kişilerle nasıl mücadele edilebildiği ve nasıl edilmesi gerektiği konuları üzerinde durulmaktadır.
-Kavramlar, Süreçler ve Mücadele Açısından Dünyada ve Türkiyede İnsan Ticareti- başlıklı dördüncü bölümde, çeşitli türleriyle günümüz dünyasında insanların hala nasıl ve ne şekilde köleliğe maruz bırakıldıklarını, bu sürecin altyapısının nasıl oluştuğunu, arka planında ne gibi nedenlerin yattığını ve insan ticareti ile mücadele süreçlerini incelemektedir.
Kitabın beşinci bölümü olan -Göçmen Kaçakçılığı: Teori ve Uygulama Perspektifinde Genel Bir Değerlendirme- başlıklı makalede, göçün ve yasadışı göçün sebeplerine, uluslararası eğilimlere, Türkiyede yasadışı göç ve göçmen kaçakçılığının çeşitli boyutlarına, özellikle göçmen kaçakçılığı gruplarının organizasyon ve yöntemlerine yer verilmektedir.
Her suç çeşidinin ihtiyaç duyduğu bir yöntem de kazanılan suç gelirlerinin aklanmasıdır. Kitabın altıncı bölümünü oluşturan -Küreselleşme Sürecinde Sınıraşan Suç Olarak Karaparanın Aklanması- isimli makalede, ulusal ve uluslararası alanda suç gelirlerinin aklanmasında kullanılan teknikler incelenmekte ve nasıl mücadele edilebileceği açıklanmaktadır.
Kitabın yedinci bölümü, çokça tartışılan bir olguyu, -Terörizm ve Sınıraşan Organize Suç İlişkisi-ni incelemektedir. Bu bölümde, örgütlü suçlarla terör gruplarının nasıl iç içe girdiği, bu ilişkiye neden ihtiyaç duyulduğu ve bu ilişkinin nasıl tesis edildiği, çeşitli suçlardan örnekler verilerek analiz edilmektedir.
Kitabın -Sınıraşan Suç Gruplarına Karşı Küresel ve Ulusal Düzeyde Mücadele Önerileri- başlıklı sekizinci bölümünde, sınıraşan örgütlü suçlarla mücadelede edinilen tecrübe, karşılaşılan sorunlar ve zorluklar çerçevesinde neler yapılması gerektiği tartışılmaktadır.