Ulusu Düşünmek

Ulusçuluk yazınını okuyup şaşırmamak elde değil. Hemen hemen her yazarın kendince anlamlandırıp, farklı bir açıdan ele aldığı milliyetçilik, ulusçuluk, vatanseverlik ve yurtseverlik arasındaki ince ayrım noktalarını kavramak; millet (ulus), devlet, milli (ulus)-devlet, milletleşme (uluslaşma) ile ilgili birbirinin tam karşıtı sayısız tanımın içinden çıkmak; etnik topluluk, ulusal topluluk, milliyet, azınlık, proto-millet, tarihsel ulus, tarihsel olmayan ulus gibi kavramları yerli yerine oturtmak; toprak birliği, dil, ırk, tarihsel geçmiş, din, kültür, ruh bilimsel dayanışma duygusu, kimlik gereksinimi, yabancı düşmanlığı gibi öğelerin ulus ve ulusçuluklu ilişki düzeylerini belirlemek; ilkçi, özcü, doğalcı, sosyabiyolojik, modernist, araçsalcı, etno-sembolcü ulus kuramlarını sınıflandırıp sağlıklı bir değerlendirme yapmak, konunun uzmanı olmayan okurun tüm bunların altından kalkması hemen hemen olanaksız.