Unutulmak Yorgunluğu

Toplumun ekonomi politik gelişimi bağlamında kültürel üstyapısına uygun olarak yazılması gereken şiir nedir? Başka bir anlatımla toplumun -tarihsel maddeci temelde- gelişimine uygun şiir nasıl olmalıdır?

Günümüzde toplumumuzdaki sağcı kesim genellikle çoğu dinsel içerikli klişelerle, imgelerle süslenmiş “âyet” benzeri, siyasi destekli “ümmetçi” dogmatik şiirler üretirken, solcu-lâik kesim de geçmişe özenmekten, geçmişte üretilen özellikle toplumcu gerçekçi, Garip ve İkinci Yeni şiirlerinin eklektik duyarlılığını, edasını ve imgelerini yinelemekten kurtulamamaktadır. Öte yandan şiirin günümüzdeki politik işlevi, bu topraklarda, renklilik ve çoğulluğun yeniden ve çağdaş biçimde kökleşmesini kendi boyutları içinde desteklemektir. Bu bağlamda, yazınsal estetiğe uygun siyasal tavrı olabilmelidir şiirin.

Ülkemizdeki mevcut şiir birikimi, genç şairleri, bu arada editörleri yanlış yönlendiriyor ve böylelikle şiir adına bir türlü aşılamayan bir yineleme ve kısırdöngü ortamı geçerlik kazanıyor. Oysa şiirde buluşlar ve yeni deyiş biçimleri yaratmak önemli olmalıdır. Ayrıca, yeni ve farklı, buluş niteliğinde olmayan kısır döngüsel bir şiirin okunmayacağı, okuru kaçırttığı, piyasada satılamayacağı ve bir ticari değerinin bulunmadığı da artık anlaşılmalıdır.

Toplumu şiirden kaçırtmamak, mevcut kaçışı daha çok kötü şiir üreterek, yayımlayarak hızlandırmamak gerekir. Öncelikle edebiyat dergileri kendilerine gönderilen şiirleri seçmede titiz davranarak buna engel olabilirler. Ülkemizde şiirin gözden düşmesinin en önemli nedeni edebiyat dergilerinin şiir seçimi ile internette yayımlanan kötü şiirlerdir. Şiirde yeniliğin toplumun ekonomi politik gelişim aşamasıyla çakıştığını düşünüyorum.

Totaliter, örtük ya da açık faşizme, dogmatik dinciliğe dayanan kadim devlet aygıtı insan özgürlüğüne ve yaratıcılığına büyük bir engeldir. Toplumsal kötülüklerin asıl kaynağı baskıcı devlet aygıtı nedeniyle insanın özgür olamamasıdır. Toplumumuzda öteden beri insanımızı sınırlayan tüm totaliter, bağnaz dinci ve faşist “değerler” kötüdür ve ivedilikle ortadan kaldırılmalıdır. Şairler bu savaşımın tam ortasındadır ve sorumludur.

Şiir, gerçek demokrasi, çoğullaşma ve sivil toplumun yanında olmalı; bu bağlamda gerçekten demokratik, sivil bir şiir yazılmalıdır.